Forum Makina

Gelişmiş ekonomilere bakıldığında maden sektörünün, sanayinin gelişmesinde kilit rol oynadığını dile getiren İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kahyaoğlu, ülkeler için bu denli stratejik öneme sahip olan bir sektörün geleceğe yönelik bir politikasının bulunmasına önem verdiklerinin altını çizdi.

Maden fiyatlarındaki düşüşün en önemli sebebini Çin ve Hindistan’daki talep azalmasına bağlayan Başkan Kahyaoğlu, sahip olunan zengin maden rezervleri sayesinde 170 farklı ülkeye ihracat gerçekleştirildiğini ve 2023 yılı için maden ihracatını 15 milyar dolara yükseltmeyi planladıklarını belirtti.

Ali Kahyaoğlu maden sektörünün şu anki bulunduğu durumu, ihtiyaçlarını ve geleceğe yönelik beklentilerini Forum Makina Dergisi ile paylaştı. 

İMİB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kahyaoğlu

Türkiye’nin ihracata konu olan madencilik ürünleri ve bu ürünlerin potansiyelleri hakkında bilgi verir misiniz?

Gelişmiş tüm ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de madencilik çok önemli bir sanayi kolu. Türkiye, maden çeşitliliği bakımından oldukça zengin ancak jeolojik yapısı gereği bazı madenler haricinde rezervleri küçük bir ülke. Ülkemizin hemen hemen tüm bölgelerinde maden yatakları mevcut ve toplamda 60 civarı maden türünde üretim yapılıyor. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) verilerine göre dünyada 132 ülke arasında toplam maden üretim değeri itibariyle 28’inci sırada yer alan ülkemiz, maden çeşitliliği açısından ise 10’uncu sırada bulunuyor. Ülkemiz özellikle doğal taş açısından son derece zengin rezervlere sahip. Bunun yanı sıra tabi boratlar ve konsantreleri ile krom cevherleri de ülkemizin önemli maden rezervleri arasında yer alıyor. Bakır cevherleri ile feldspat da diğer önemli maden rezervlerimizi oluşturuyor. İhracatta madencilik ürünleri doğal taşlar, endüstriyel mineraller, metalik cevherler, ferro alyajlar ve diğer madenler olmak üzere 4 grupta toplanmıştır. 2013 yılı toplam maden ihracatımızın yüzde 44’ünü doğal taşlar, yüzde 35’ini metalik cevherler, yüzde 16’sını endüstriyel mineraller ve yüzde 5’ini ferro alyajlar ve diğer madenler oluşturmaktadır.

Bu alanlarda ülkemizde hâlihazırda faaliyet gösteren tahmini maden ocağı sayısı ne kadardır?

Türkiye’de başta mermer ve traverten olmak üzere bakır cevheri, krom cevheri, çinko cevheri, linyit ve taş kömürü, kurşun cevheri, bor, feldspat, manyezit madenlerinde farklı ölçeklerde 13 bin 500 civarında maden ocağı bulunmaktadır. Bunun yaklaşık 2.000-2.500 kadarı doğal taş ocaklarıdır.

Son yıllarda uluslararası pazarda maden fiyatlarındaki düşüşünün Türkiye madencilik sektörüne etkisi ve bu konudaki beklentileriniz nelerdir?

Çin ve Hindistan’daki talep azalması maden fiyatlarındaki düşüşün en önemli sebebidir. Özellikle Çin hükümetinin Çinli firmaları yabancı ülkelerde maden ocağı alımına teşvik etmesi maden fiyatlarını önemli ölçüde düşürmüştür. Maden sektörünün en önemli ticaret ortağı olan Çin’in talebinde meydana gelen bu değişme özellikle doğal taş sektörünü olumsuz etkilemiştir. Diğer taraftan fiyatların pik yaptığı dönemde yeni maden projelerinin hayata geçmesi ve üretimin artmasıyla birlikte minerallerin küresel arzı artmış; özellikle alüminyum, nikel ve çinko gibi hammaddelerde küresel arz, talebin üzerine çıkmış, bu durum da fiyatların düşmesinde etkili olmuştur. Bir süredir geçerli olan arz fazlası 2014 yılının ikinci çeyreğinde de etkisini sürdürmüş ve fiyatların baskı altında kalmasına neden olmuştur.

Mermer ve doğal taş sektörü açısından 2014 yılı nasıl geçiyor?  2015 yılı için öngörüleriniz ve beklentileriniz nelerdir?

Sektörümüz 2013 yılında gerçekleştirdiği 5,04 milyar dolarlık rekor ihracat ile 2014 yılına başlangıç yaptı. Ancak 2014 yılında gerek küresel talepte yaşanan gerileme gerekse jeopolitik riskler sonucu ihracatımızda gerileme söz konusu olmuştur. 2014 yılının ilk 9 ayında Türkiye’nin maden ihracatı, değer bazında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6,4 azalışla 3 milyar 547 milyon dolar, miktar bazında ise yüzde 2,34 azalışla 16 milyon 364 bin ton olarak gerçekleşti. Ürün grupları bazında ihracat incelendiğinde 765,5 milyon dolar ile blok mermer ve traverten birinci sırada yer alırken, işlenmiş mermer 605,5 milyon dolarla ikinci, bakır cevherleri 285,8 milyon dolarla üçüncü sırada yer almaktadır. Madencilik sektörünün en büyük pazarı Çin’e yapılan ihracat bu dönemde yüzde 24,8 oranında azalışla 1,41 milyar dolar olmuştur. Çin’de ekonomik büyümede yaşanan yavaşlamasının ardından Çin Merkez Bankası’nın parasal genişlemeye giderek ekonomiye önemli miktarlarda kredi sağlamaya başlamasının 2015 yılının başından itibaren ihracat değerlerine olumlu yansıyacağı düşünülmektedir. Madencilik sektörü olarak 2015 yılında maden ihracatımızı artıracağımızı tahmin ediyoruz. Sahip olduğumuz zengin maden rezervlerimiz sayesinde 170 farklı ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz. Önümüzdeki dönemde mevcut pazarları korumaya devam ederek yeni pazarlara açılmayı hedefliyoruz. Ülkemizin madencilik alanında sahip olduğu zengin kaynakları, doğru stratejilerle dünya pazarlarına ulaştırabildiğimiz takdirde sektörümüzün ihracatının önümüzdeki yıllarda daha da artacağını söyleyebiliriz. Bu doğrultuda 2023 yılı için maden ihracatımızı 15 milyar dolara yükseltmeyi amaçlıyoruz.

Röportajın tamamını Forum Makina'nın Ekim sayısında okuyabilirsiniz...