Forum Makina

Borusan Makina ve Güç Sistemleri’nin Türkiye’de pazara sunduğu niş ürünlerden olan mobil kırıcılar, özellikle Türkiye gibi farklı taş tiplerinin olduğu bir coğrafyada ayrı bir öneme sahip. Finlandiya menşeili olan Metso marka kırıcıları pazara sunan Borusan Makina, bu ürününden Lokotrack LT1213 model darbeli mobil kırıcısını Ege Bölgesi’nin önemli inşaat şirketlerinden Can Hafriyat’a verdi. Konuyla ilgili hem Can Hafriyat’ın hem de Metso’yu teslim eden Borusan Makina ve Güç Sistemleri yetkililerinin görüşlerini alarak Metso’yu Bodrum’da sahada çalışırken izledik.

1976’dan bu yana bölgede faaliyet gösteren Can Hafriyat’ın kurucusu Cemal Can ve halihazırda firmanın Genel Müdür Yardımcısı olan oğlu Cavit Can ile Bodrum gibi bir turizm bölgesinde hafriyatın zorlukları ve Metso’nun kendilerine sağlayacağı avantajlar üzerine konuştuk.

Makine parkınızdan ve firma yapınızdan bahseder misiniz?

70 parça makine ekipman ve 100’ün üzerinde çalışanımız var. Bunlar hafriyatçı için ciddi rakamlardır. Biz ise sadece bir hafriyatçı değil, inşaat projesinde makinenin ihtiyaç duyulduğu her alanda çözüm ortağı olarak varız. 2 tondan 55 tona kadar kamyon da dahil olmak üzere araç makine parkımız bulunuyor. Tabi böyle büyürken iyi bir organizasyon da gerekiyor. Sadece makine parkını değil, yönetim tarafını da güçlü tutmak önemli. Formen olsun, şantiye şefi olsun, işin başındaki kişinin performansı herkesi etkiler. Birden fazla şantiye olduğu için takibat da ister istemez zorlaşır. Biz Bodrum çapında hizmet verdiğimiz için bölgesel çalışıyor ve işimizi kontrol edebiliyoruz.

Bodrum’da çalışmak kolay mı?

Bodrum’da hafriyatçı olmanın zorlukları var. Belki şehirde de zor olabilir ama burada farklı koşullar bir arada. Bodrum’un yapısına bakarsanız her tür malzeme kullanılır. Biz farklı malzemeler çıkan hafriyatı yerinde ayırıyoruz. Ama bu ayırmayı bilinçli bir şekilde yapmak lazım ve bu da bir uzmanlıktır. Tabi turizmden dolayı Bodrum’da yazın inşaat yasağı oluyor. Bu sebeple de 5 ay çalışamıyoruz. Bu süre zarfında kiralık makine gönderiyoruz. Milas’ta bir iş aldık ve yakın bölgelerde iş yapıyoruz. Sadece Bodrum’a bağımlı kalmamaya çalışıyoruz. Kamuya çalışmayız ama müteahhitlere aldıkları ihalelerde yardımcı olmaya çalışıyoruz.

Hafriyat işinde özellikle uzmanlaştığınız bir alan var mı?

Özellikle kaya ve temel kazılarında uzmanız; iki tonluk en küçük makinemizde bile kırıcı var. Şehir içerisinde çalıştığımız için patlatma imkânımız her zaman olmuyor. Hızlı teslim, kaliteli teslim yapılması gerekiyor. Bu sebeple de kırıcılı işlerde ve temel hafriyatlarda ciddi bir uzmanlığımız var. Yavaş yavaş yol ve gölet işlerinde müteahhitlere destek de veriyoruz. Özel bir proje olarak şu an Aksoy Holding’in bir konut ve turizm yatırımı var. Hem lüks villalar hem de marina düşünülüyor. İşin zorluğu arazi çok tepe formunda. Makine hareketliliği zor bir alan ve etrafı kazılması gerekiyor. Kısacası uzmanlık gerektiren bir iş.

Mobil kırıcı her hafriyatçının makine parkında olmaz. Ama siz aldınız…

Daha önce de mobil kırıcı vardı ama biz Metso’yu araştırdık, iki ay kiralayarak deneme yaptık ve aklımızda soru işaretleri kalmadı. Bizde yatay mimari olduğu için geri dolgu fazla çıkar. Binaların etrafında ister istemez ciddi bir dolgu ihtiyacı olur. Bodrum’da bu tarz makine de fazla yok ve aldığımız mobil kırma makinesi bölgenin en büyüğü oldu. Doldurmada da büyük bir avantaj sağlayarak yeni bir farkındalık yaratacaktır. Çıkardığımız hafriyatı geri dolgu olarak geri kazandırınca müşteri cebine de pozitif yansıyor.

Metso’yu alırken nelere dikkat ettiniz?

Bir kere arkasında Borusan var. Güçlü bir firma. Servis desteği, çabuk hareket etmeleri gibi yönleri avantajlı. İhtiyaçlarımızda hızlı aksiyon alabiliyorlar. Ayrıca soruşturarak ciddi bir araştırma yaptık, kullananlara da danıştık ve ‘bu işi yapacaksanız Metso ile yapın’ dediler. İki aylık deneme süresince gördüğümüz kadarıyla üretimi bizi çok memnun etti. Yani harcadığı yakıt ile ürettiği malzemenin oranı çok iyiydi. Ton başına maliyet, verimlilik ve üretimde önceki makinelerimize göre de çok daha iyi. Aldığımız 2017 model bir makine ve bizim denediğimiz Metso ise 2012 modeldi.

“Kullananlara da danıştık ve bu işi yapacaksanız Metso ile yapın dediler”

Aldığınız Metso’nun kırma kapasitesi nedir ve kullanırken nelere dikkat ediyorsunuz?

Saatte 200-300 ton arasında kırabiliyor, tabi kırılacak malzemenin cinsi de önemli. Her malzemede aynı performansı yakalayamazsınız. Ama önemli olan kırarken bir istikrarın olmasıdır. Makineyi kullanacak operatör de önemli. Ekran ayarları, bakım aralıkları ve bakılması gereken noktaları var. Optimum ayarları yakalamada operatör devreye giriyor. Doğru ayarı yapamazsanız makine az kırıyor gibi görünür. Besleme ayarını, kırıcı ayarını doğru yapamazsınız, bu makine kırmıyor dersiniz, halbuki siz ayarı yanlış yapmışsınızdır. Ayrıca makinada opsiyonel olarak sunulan manyetik seperatör ile demir ve benzeri metalleri de ayrıştırabiliyoruz.

Bu makine tahminen yılda kaç saat çalışır?

Aldığımız makineleri mümkün olduğunca kullanmak isteriz ve boş durması bizim için zarardır. Bu makinelerin şantiye içerisinde veya yakınlarında kullanılması lazım. Belki şehir içinde kullanılmaz ama 1-2 km yakınlarında kullanılıp tasarruf yapılabilir. Şu anda da inşaat ruhsatı varsa kullanabiliyorsunuz. Ama bir yer çevirip bu makineyi kullanayım diyemiyorsunuz. Ya da hafriyatı bir yere getirdiniz, orada kıracağım diyemiyorsunuz. Kıracağınız şantiyenin müsait olması lazım. Makine ve üreteceği malzeme bir yer kaplıyor, onu besleyen, altını temizleyen makineler var. Bunu büyük şantiyelerde kullanabiliriz, biz de zaten genellikle büyük şantiyelere hizmet veriyoruz. Ayrıca ileride ilave makine de düşünüyoruz ve her zaman işe göre yatırım yaparız. Önümüzdeki sene de böyle bir ihtiyaç olacağını düşündük.

Yakıt olarak makinelerinizi bire bir takip edebiliyor musunuz?

Özel bir yazılım yatırımı yaptık, bu sayede yaktığı yakıt ve getirdiği gelir ne kadar gibi kıyaslamalar yapabiliyoruz ve bir verimlilik tablosu çıkarıyoruz. Tamir bakım masrafları varsa makineyi değiştirme vakti gelmiştir diyoruz. Yakıtı yüksekse ya da bir ay önceki yakıtla bu ay tutmuyorsa bunun arkasındaki sebebi araştırıyoruz. Bu da profesyonel anlayışımızın bir örneğidir. Geçenlerde enjektörlerde bir sıkıntı varmış. Değiştirdik ve normale döndü. Sahanın göremediklerini biz masa başında görebiliyoruz. Denediğimiz 2012 model kırıcıyı çalıştırırken 40 litre civarında oranı yakalamıştık. Zannediyorum yeni Metso’muzun Direct Drive teknolojisinde çalışan bir makine olmasından dolayı ortalaması çok daha düşük olacaktır.

Son olarak Can Hafriyat’ı Can Hafriyat yapan nedir?

Dürüstlük, temizlik… Hiçbir firmayla sorun yaşamadan işlerimizi yaptık. En büyüğünden en küçüğüne kadar, vatandaşından firmasına kadar kimse bizden şikayetçi olmadı. Ayrıca biz 5 yılda bir makinelerimizi yenileriz. 10 bin saati geçince mutlaka yenilemeye çalışıyoruz. Yani kısacası işe hâkim olmak ve makineleri genç tutmak başarımızdaki temel unsurlardır. Bu doğrultuda da makine üreticileriyle ortak noktada buluşmayı her zaman isteriz.

Büyük marka büyük referansla buluştu!

Borusan Makina ve Güç Sistemleri Metso Ürün Yöneticisi Barış Döker, Can Hafriyat’ın bölgede en önemli referans müşterilerden biri olduğunu belirtti.

“Büyük bir projede mobil kırıcının yatması demek, peşinden bir ekskavatör, bir yükleyici ve en az 8-10 kamyonun yatması demektir. Dolayısıyla müşteriler de bu noktada risk almak istemiyorlar. Bu işi en iyi yapan firma ve en iyi markayı istiyorlar” diyen Döker, şu açıklamalarda bulundu:

“Bodrum bölgesine yıllar evvel ilk giren mobil konkasör, yine 2008 yılından beri temsilciliğini yaptığımız Metso Mobil Kırma Üniteleridir. Can Hafriyat da bölgenin en önemli referans müşterilerinden biri. Bu noktada kendileriyle 1,5 yıldır görüşüyorduk ve rakip marka bir kırıcı kullanıyorlardı. Rakip markayı sattıktan sonra 1 yıl içinde birçok markayı araştırdı, hatta kiraladı ve deneme fırsatı buldu. Bölgede popülasyonumuzun yüksek olması, referanslarımızın iyi olması, Metso memnuniyetinin yüksek olması, arkasında Borusan gibi bir firmanın ve satış sonrası hizmetlerinin olması gibi etkenler neticesinde anlaştık. İlk defa Borusan ile çalışıyor olmasının farkını da yaşatıyor olacağız.

“Ton başına maliyette Metso ön plana çıkıyor.”

%25’lere varan yakıt tasarrufu

130’luk darbeli kırıcı diye tabir ettiğimiz LT1213 piyasada tercih edilen, özellikle üst-orta grup müteahhit ile hafriyatçıların tercih ettiği kırıcıdır. Üretim, ton başına birim maliyeti ve yakıt olarak çok ciddi avantajları var. Makinenin işte kalma süresi, üzerindeki otomasyon sistemi ve sensör gruplarının kolay arıza vermemesi de LT1213’ü ön plana çıkarıyor. Direct Drive dediğimiz motordan direk tahrik edilen güç sisteminin olması ile de yakıt cimrisi bir makina.

Metso, patentli bir şanzıman sistemi sayesinde bir önceki serilere göre %25lere varan yakıt tasarrufu sağlıyor. 2 yıldır sektöre ciddi sayıda makine verdiğimiz ve Pazar lideri konumunda olduğumuz için çokça referansımız var. Borusan Makina olarak Metso işimizde %100 müşteri memnuniyeti gibi bir hedefimiz var ve bunun için elimizden gelenin fazlasını yapmaya gayret gösteriyoruz. Çünkü biliyoruz ki mobil kırma ve eleme işinde makinanın yatması asla kabul edilemez bir gerçektir. Biz de Borusan Makina olarak bu ilke doğrultusunda ilerliyoruz.

Geniş ürün gamı, patentli ürünler…

Metso Global piyasada da bakıldığı zaman lider ve öncü konumunda bir marka. Primer, sekonder ve tersier olmak üzere tüm kırma ve eleme aşamaları için kendi ürettiği ve patentinin bulunduğu çokça model mevcut. Türkiye’deki genel taş coğrafyası kalker gibi çok sert olmayan bir cins olduğu için de müşterilerimiz genelde darbeli tip kırıcı tercih etmektedirler. Fakat yerine göre bazalt, deretaşı vs. gibi sertliği yüksek taşlarda ise Metso’nun çeneli tipteki kırıcılarını önermekteyiz.

Metso mobil kırıcılarda hem elektrikli hem dizel çalışabilme özelliğini de sunmaktadır. Mesela LT1213E dediğimiz 130’luk darbeli kırıcının elektrikli versiyonunda 450 kw’lık bir jeneratör var. Jeneratörü isterseniz dizel yakıtla, isterseniz şehir hatları trafosu olan yerde direkt elektriğe bağlayarak çalıştırabiliyorsunuz. Ayrıca Metso’yu rakiplerden ayıran en büyük özelliği hafif, kıvrak ve şantiye alanı içerisinde kolay hareket edebilir olması. Kompakt ve alt takımı çok daha dayanıklıdır. Örnek vermek gerekirse Metso, darbeli mobil kırıcılarında en yakın rakibine oranla 8-10 ton daha hafif. Bu da hem saha içi ve şehir içinde çalışırken çok büyük kolaylık sağlamakta hem de taşıma maliyetlerini ciddi oranda düşürmektedir.

Pazar hâkimi Metso

Geçen yıla göre mobil kırma ve eleme pazarında büyük bir artış gözlemlemedik. İlk 6 ayı geçen seneki performansımıza paralel olarak güzel bir şekilde bitirdik. Pazar payımızı iyi oranlarda koruyoruz ve tabi ki pazar lideriyiz. %50’nin üzerinde bir pazar payı ciddi bir hakimiyettir.

Borusan müşteri ile her zaman iletişim halinde

Borusan Makina olarak son dönemde satış sonrasında farklı ve hızlı bir sistem geliştirdik. Müşterilerimiz artık bize tek bir telefonla ulaşabiliyor ve tüm servis ihtiyaçlarını ve sıkıntılarını paylaşıyorlar. Merkez ekibinin gözetiminde müşterimiz doğru yetkiliye hızlıca yönlendiriliyor ve aksiyon çabucak alınıyor. Bu uygulama sayesinde servis kalitesinde ve hızında ciddi aşamalar kaydettik ve kaydetmeye devam edeceğiz.

Kırıcı pazarı büyüyecek

Türkiye taş alanında çok zengin bir ülke ve agrega tüketimi de oldukça yüksek boyutlarda. Hâlâ da çok ciddi ihtiyaç var. Maalesef geri dönüşüm yasaları tam oturmadığı için pazarda hedeflediğimiz hacime ulaşamadık. Pazar büyüdüğü takdirde bu konuda ciddi bir adetsel büyüme olacağını düşünüyorum. Şu an 40-50 adetlerde olan pazarın yakın bir zamanda 100’leri geçeceğini ümit ediyorum. Tamamen geri dönüşüm yasaları ve makinelere olan farkındalıkla da ilgili bir durum.

Ali Yavuzyiğitoğlu - Borusan Makina/Metso Teknik İletişim Mühendisi

“Müşteri ile Metso arasındaki satış, servis ve satış sonrası hizmetleri konularında iletişim gerektiren her şey benim görev tanımım içerisine giriyor. Müşteri beklentileri, kronik problemler, bunların ürün grubuna aktarılması ve aynı şekilde ürün grubundan ürünlerle ilgili gelecek geribildirimler, geliştirmeler, modifikasyonlar gibi noktalarda hizmet veriyoruz. Ürün satılınca müşteri ile ilişki boyutu başlamış oluyor. Teslimatı ürün yöneticisi, satış temsilcisi, satış sonrası servis mühendisi ile ve teknik iletişim konusunda da benim katılımımla gerçekleştirmiş oluyoruz. Bu vesileyle müşteri isteklerini veya ileriye yönelik taleplerini ilişkininin en başında almış oluyoruz. Müşteri makineyi aldıktan sonra bizimle irtibata geçip ürün ve uygulamayla ilgili her türlü bilgi ihtiyacını da alıyor. Ayrıca bulunduğu projenin dışındaki bir proje kapsamında malzeme içeriğiyle ilgili soruları ve danışacağı konular da olabiliyor. Bu gibi konularda sahipsiz kalmadığını bilmesi önemli. Bu da müşteri tarafında fark yaratan hususlardan birisi oluyor. Özetle, müşteri gözüyle satış firması değil aynı zamanda danışman olan, oluşabilecek sıkıntıları önceden bildiren ve müşterisine aplikasyonlarıyla ilgili eğitim veren bir firmayız

Kritik parça stok çalışması

Makineler çalıştığı ölçüde arıza verebilir veya geliştirme gereken konular olabilir. Arıza durumlarında parça ihtiyacında çok hızlı karşılıklı cevap verebilmemiz gerekiyor. Buna yönelik olarak da kritik parça stok çalışmasıyla birlikte müşteriye bu hizmeti sunmuş oluyoruz. Bu çalışmaları yedek parça ve stok ekibimizle birlikte yürütüyoruz. Özellikle elektrik aksamındaki arıza yapabilecek parçaları kesinlikle stokta tutuyoruz. Yurtiçi sevkiyatlarda bir günlük sürede parçayı ulaştırabiliyoruz. Türkiye stoklarında bulunmazsa max 2-3 günde getirtebiliyoruz ve bu süre zarfında stoktaki makinalarımızdan söküp makinayı işte tutuyoruz."

Başarımızın en önemli ilkesi hızlılıktır.

Bağlan Maraba - Borusan Makina Muğla Aydın Denizli Bölgesi Makine Satış Danışmanı

“Can Hafriyat ile yıllardır iyi bir ilişkimiz olmasına rağmen ticari olarak hiç çalışamamıştık. Farklı bir marka olarak Mobil Kırıcı ve elekleri mevcuttu. Performansından memnun olmadıkları için makinalarını satıp yeni bir arayışa girdiler. Türkiye’deki referanslarımızı detaylı araştırarak ve hatta makineyi kiralama yoluyla kullanıp test ederek Metso alımına karar verdiler. Karar vermelerinde Metso’nun marka ve kalite gücünün yanı sıra Borusan Makina’nın satış sonrası hizmet gücü ve hızlılığı da büyük bir etken oldu. Müşterimiz ile bundan sonra satış sonrasında kuracağımız bağ, dostluk ve hizmet kalitemiz ile farkımızı da göstermiş olacağız ve inanıyorum ki bu memnuniyet ile iş makinası tarafında da çalışacağız."