Forum Makina

Türkiye’nin önde gelen madencilik şirketleri arasında yer alan ve Konya Şeker bünyesindeki Sivas Kangal Termik Santrali’nin kömür üretimini de 1989’dan beri gerçekleştiren Demir Export, Temsa İş Makinaları firmasından 3 adet Komatsu HD785-7 kaya kamyonu alımı gerçekleştirdi. Demir Export geçtiğimiz yıl içerisinde de 6 adet HD785-7 Komatsu kaya kamyonunu parkına eklemişti. Doğru bakım ve kullanım uygulamaları sayesinde 30 yaşını bulan modellerin dahi hala aktif olarak kullanıldığı tesisteki makine parkının gençleştirilmesiyle verimlilik artışı ile birlikte bakım ve işletme maliyetlerinin de en alt seviyeye indirgenmesi hedefleniyor.

Kangal Termik Santrali, 2 adet 150 MW ve 1 adet 157 MW olmak üzere 3 adet üniteyle toplam 457 MW kurulu güce sahip bulunuyor. Santral için geçtiğimiz yıl 6 milyon 600 bin tonun üzerinde bir kömür üretimi, bu üretim için yaklaşık 24 milyon metreküplük bir dekapaj yapıldığı belirtiliyor.

Böylesine büyük bir üretim ve dekapajın yapıldığı tesiste büyük kapasiteli makineler faaliyet gösteriyor. Bunların başında ise dragline geliyor. Yıllık 9,5 milyon metreküp kazı kapasitesine sahip makine, yılda 6000 saatin üzerinde çalışıyor. Firmanın makine parkında dragline dışında 9 adet elektrikli shovel, 29 adet kaya kamyonu ve çeşitli sayılarda dozer, lastikli yükleyici, paletli ekskavatör, greyder, delici bulunuyor. Tüm makinelerin bakım-onarımları shovel ve draglinedan sorumlu yaklaşık 42 kişi, dizel makinelerden sorumlu 77 kişiyle yapılıyor.

20 yıldır Demir Export’ta görev yapan Mekanik Müdür Yardımcısı Yıldırım Yılmaz, makine tercihleri hakkında şunları söyledi: “Makine alımı yaparken öncelikle saha şartlarımıza uygun olmasını istiyoruz. Marka veya tip olarak düşündüğümüzde yedek parçası kolay bulunabilir ve satış sonrası desteği daha iyi olan firmaları tercih ediyoruz. Bu aşamaya geçtikten sonra yedek parça tutma açısından bakımların birbirine benzerliği ve tek tip olmasına yöneliyoruz. Daha önceki kriterlerimizde Komatsu bu seviyelere gelmişti. 6 adet alım yaptıktan sonra ikinci grupta da tercihimiz yine Komatsu oldu. Yeni aldığımız kamyonlar kömüre özel dampere sahip olduğu için sadece kömür nakliyatında çalışacak.”

Mevcut HD785-1’lerin 1986 model olduğuna dikkat çeken Yıldırım Yılmaz, makinelerin metal yorgunluğunun başladığını dile getirerek yenileme süreçlerini şöyle açıkladı: “30 yaşındaki makinelerin yedek parça bulunabilirliği azaldı. Teknoloji olarak eskiler, yakıt tüketimleri ve bakım sarfiyatları daha fazla. Dolayısıyla bunlara harcanan maliyeti yeni kamyon alımı için kullanmak daha avantajlı.”

Geçen yıl alınan HD785-7’lerin 6.000 saati geçtiği belirtiliyor. Geçen 1 yıllık süreç içerisinde makinelerden memnun olduklarını kaydeden Yılmaz, “Makinelerde emre amadeliklerde yüzde 99’un üzerine çıkarak beklediğimiz değerlere ulaştık. Temsa İş Makinaları yetkilileri en ufak bir sorunda anında çözüm üretip ihtiyaçlarımızı gideriyorlar. Umarım Türkiye’de daha fazla HD785-7 satışı gerçekleştirirler. Konya Şeker ile olan sözleşmemizin durumuna göre yatırımlarımız devam edecek. Eski kamyonlarımızı artık devre dışı bırakmayı düşünüyoruz.” diyerek Temsa İş Makinaları’ndan olan memnuniyetini bu sözlerle dile getirdi.

Demir Export Üretimden Sorumlu Müdür Yardımcısı İzmen Koç, üretimde artık yeni makinelere ihtiyaç duyulduğunu kaydederek bunların başında kamyonların geldiğini vurguladı. Yeni HD785-7’lerin üretim ve maliyete olan etkisi hakkında konuşan Koç, “HD785-7, eski makinelerden daha büyük taşıma kapasitesine sahip bulunuyor. Böyle olunca üretim kapasitesi arttı, yakıt sarfiyatı düştü. Maliyetlerimizi de azalttı diyebiliriz. Konya Şeker’in istediği aylık terminleri gerçekleştiriyoruz. Bu terminleri sadece bu tür büyük kapasiteli iş makineleriyle sağlayabiliriz, onları da gençleştirmeye çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Demir Export bünyesinde bulunan makinelerin eski olmasından dolayı işletme maliyetlerini yükselttiğine değinen Temsa İş Makinaları Kilit Müşteri Satış Müdürü Muzaffer Akboğa, makinelerin işte kalma süresi ne kadar artarsa üretimin de o kadar artacağına vurgu yaptı. Akboğa, “Bu tür tesisler, standart bir inşaat gibi değil. Arkada santral çalıştığı için sürekli üretim bekleniyor. Dolayısıyla makinelerin de sürekli çalışır durumda olması gerekiyor. Makinelerin işte kalma performansları onların yanı sıra bizi de etkiliyor. Bu anlamda onları sahada aktif tutmak, en büyük görevimiz. Gücümüzü öncelikle Komatsu’dan alıyoruz. Bu bir takım oyunu, Demir Export da çözüm ortaklarımızdan bir tanesi.” diye konuştu. Uzun soluklu yatırımlarda, özellikle maden sektöründe artık büyük kapasiteli makinelere rağbet olduğunu belirten Akboğa, ilk yatırım maliyetlerinden çok 10-15 yıl gibi işletme maliyetleri düşünüldüğünde firmalar için daha verimli olduğunu sözlerine ekledi.

Saha şartlarına göre 2 farklı çalışma modu HD785-7’de Komatsu 895 kW/1.200 HP motor bulunuyor. VHPC (variable horse power control-değişken beygir gücü kontrolü) sistemi, çalışma koşullarına göre güç modu ya da ekonomi modu seçilmesini sağlıyor. Makinedeki silme 91 metreküp, yığma 105 metreküp damper kapasitesi, üretimde yüksek verimliliği hedefliyor.

Şanzıman 7 ileri, 2 geri olarak tasarlanmış. Tüm ileri vitesler için tam otomatik kontrol tatbik edilirken yürüyüş hızına ve motor devrine göre en uygun vites otomatik olarak seçiliyor. Örneğin makine 4’üncü vitesdeyken yoldaki bir engel nedeniyle kontrol sistemi bu durumu algılayarak vitesi direkt olarak 1’e düşürüyor. Aşırı yakıt tüketimine karşı vites değiştirme noktası ise makinenin hızlanmasına göre ayarlanıyor. Makinede dört tekerin tümüne yavaşlatma kuvveti uygulayan 4 teker retarderi (AP-FOUR) bulunuyor. Bu retarderin, yavaşlatma kuvvetini 4 teker arasında eşit paylaştırdığı belirtiliyor. Bu özellik, lastik kilitlenme olasılığını azaltırken retarder kapasitesinin efektif kullanılmasıyla özellikle yüklüyken düzgün bir şekilde yokuş aşağı iniş sağlanıyor.

Otomatik yavaşlatma hız kontrolü (ARSC) özelliği ise, operatörün yokuş aşağı iniş hızını ayarlamasını ve yokuşlardan aşağı sabit bir hızla inmesini sağlıyor. Hız, yokuş için en optimum hızı karşılamak üzere her tıklatmada 1 km/s 0,6 MPH artışlar şeklinde ayarlanabiliyor. Ayrıca retarder soğutma yağının sıcaklığı sürekli olarak izlendiği için hızın otomatik olarak düşürüldüğü vurgulanıyor. Yağ ve filtre değiştirme sürelerini gösteren gelişmiş monitör sistemi, bakım kalemlerini tanımlarken arıza arama süresini kısaltıyor. Tüm frenlerin hidrolik yağda çalışması da bakım giderlerini azaltıyor.

Yağlı diskli frenler tam kapalı tip olduğundan içeriye toz ve pislik almıyor. ROPS/FOPS standartlarıyla uyumlu kabin incelendiğinde, montajında üst düzey titreşim söndürme özelliği olan yüksek kapasiteli viskoz takozlar kullanılmış. 5 yöne ayarlanabilir operatör koltuğu ve devrilebilir teleskobik direksiyon kolonu sayesinde en iyi sürüş pozisyonu ayarlanarak sürüş konforu üst düzeyde tutuluyor.