Forum Makina

Çayeli Bakır İşletmeleri’nin Rize’de yer alan madeni için taşeronluk hizmeti veren Kazancı Mining, makine parkındaki HİDROMEK kazıcı yükleyicilerle yeraltında zorlu çalışmalara imza atıyor.

Tecrübe, bilgi, donanım ve biraz da cesaret isteyen maden sektörü, pek çok endüstri kolunun kendini idamesi için kaynaklar var oldukça sürdürülerek devam edecek bir sektör. Yeraltı kaynakları açısından zengin olan ülkemizde de bu alanda hizmet veren madenciler arasında iş güvenliğini ön planda tutan, uluslararası kalite standartlarından sapmadan çalışan şirketler yer alıyor. Bu şirketlerden birisi olan Çayeli Bakır İşletmeleri, Karadeniz kıyısında Rize’nin Çayeli ilçesinin yaklaşık 7 kilometre içerisinde, yer alan Madenli Beldesi'nde çalışarak uzun yıllardır yeraltından bakır ve çinko konsantreleri üretiyor.



Yıllık yaklaşık 1,2 milyon ton cevher çıkartılan tesis, mekanize madencilik olarak tabir edilen makine-ekipmanlarla modern madenciliği uyguluyor. Çayeli Bakır İşletmeleri bünyesinde 1993 yılında çalışma hayatına başlayan Bedri Kazancı ise işçilik, kanal temizleme, makine operatörlüğü, proje kaptanlığı ve son olarak üretim kaptanlığı pozisyonlarında çalışmış deneyimli bir madenci. 2016 yılında emekli olup rotasını değiştirdiği sıralarda şirketinden gelen bir teklifle çalışma hayatına geri dönmüş. Kendisine önerilen taşeron şirket kurarak hizmet verme teklifini kabul eden Kazancı, bu doğrultuda Kazancı Mining’i kurmuş. Günümüzde Çayeli Bakır’ın maden operasyonlarını gerçekleştiren şirket, maden tünel ilerleme ve uygulamaları, zemin güçlendirme, cevher döküm kuyuları, havalandırma kuyuları, tünel tamiratları, drenaj ve tünel içi servis hizmetleri gibi alanlarda uzmanlık gösteriyor.



Yeraltındaki makineler

Firmanın sahip olduğu makine parkı ise gerçekleştirdiği operasyonlarda en büyük önemi arz eden unsurlar. Bu makineler, yeryüzünde çalışan iş makineleri ile kıyaslanmayacak kadar ileri düzeyde yıpranma payına sahipler. Dolayısıyla mukavemet, güç ve istenen düzeyde satış sonrası desteğin sağlanması gibi kriterler makine tedariğinde hayati önem taşıyor.

Birden fazla çeşit iş makinesinin kullanıldığı bu operasyonlarda Kazancı Mining’in kazıcı yükleyici tercihi ise HİDROMEK’ten yana. Bu kapsamda 5 adet HİDROMEK HMK 102S ALPHA A5, günde 3 vardiya hiç durmadan yeraltında çalışıyor. Biz de Forum Makina olarak yerin yaklaşık 500 metre derinine indik ve Kazancı Mining’in HİDROMEK’ten tedarik ettiği kazıcı yükleyicilerin performansını yakından izledik. Bu esnada da firmanın zorlu çalışmalarına da bizzat şahitlik ederek Bedri Kazancı ile bir söyleşi gerçekleştirdik:



Öncelikle hizmet verdiğiniz Çayeli Bakır İşletmeleri’nden bahseder misiniz?

Uzun yıllardır yeraltından bakır ve çinko konsantreleri üreten Çayeli Bakır İşletmeleri, ilk yıllarda Eti Bakır ile ortaklığı bulunan Kanadalı Inmet Mining şirketine bağlı olan bir işletmeyken 2013 yılında tamamen Kanadalı First Quantum Minerals’a geçti. Uluslararası standartlarda üretim gerçekleştiren firmanın felsefesi iş güvenliği ile sağlık ve çevre yönetim sistemlerini uygulamak ve sürdürmek.

Çalışanların üzerindeki donanımlar, her katta bulunan hayat odaları, olağanüstü durumlar için acil müdahale timleri, maden kurtarma timleri, telsiz veya dijital iletişimin kopması durumunda salınan kokulu gaz ile alarm verilmesi ve riskli noktalarda insansız üretim gibi tam teşekküllü bir güvenlik ağına sahip örnek bir maden şirketi. Yıllık 1 milyon 200 bin ton cevher çıkarılan tesiste ağırlıklı olarak bakırın yanında gümüş ve çinko da yer alıyor.

Cevher nasıl işleniyor?

Yeraltındaki operasyonlar delme patlatma- doldurma sistemiyle yürüyor. Cevherin büyük bir kısmı
yaklaşık 600 metre derinlikten taşıma sistemleriyle, yüzeye yakın olan kısmı ise kamyonlarla çıkarılıyor. Sonrasında mil olarak adlandırılan tesiste işleniyor. Ağırlık bakır olmakla birlikte çinko ve gümüş madenleri konsantre hale geliyor. Sonrasında ise dünyanın değişik ülkelerine gönderiliyor. Cevherlerden, madende çalışılan kata bağlı olarak yüzde 1 ila 10 arasında konsantre elde ediliyor. Konsantreden geriye kalan kısım pass-fill denilen doldur geç sistemiyle tekrar yeraltına gönderiliyor.

Kazancı Mining olarak Çayeli Bakır İşletmeleri’nin hangi işlerini sürdürüyorsunuz?

Beş farklı sözleşmeden oluşan görevlerimiz var. 50 personelle yer aldığımız bu hizmetlerden birisi yeraltında taşınan cevherin kırıcılarla küçültülerek ızgaradan geçirilmesi ve konveyör banta gönderilmesi. 7 gün 24 saat bu hizmeti vermekteyiz.

İkinci işimiz patlatma veya kazı işlemlerinin yapıldığı yüzeyi, yani aynaları ilerlemeye hazırlamak. İş makineleri ile yaptığımız bu hazırlamada madenci çalışırken herhangi bir tehlike oluşmaması için zemini emniyet altına alıyoruz. Patlatma sonrasında ilerlerken üst ve yan zemine beton püskürtüp ilerlemeden önce etraftaki malzemeleri kırıcıyla kırıp alıyoruz.

Üçüncü işimiz yeraltındaki tüm drenajı yani atık su hattını yönetmek. Yaklaşık 25 katlık madenin her katında üretim var. Çeşitli su aktiviteleriyle de ortamdaki tozun giderilmesine çalışılıyor. Bu da yüksek miktarda çamur oluşmasını beraberinde getiriyor. Müdahale edilmezse artacak olan bu çamuru kontrol altına alıyoruz.



Yeraltındaki zemini güçlendirme operasyonu ise diğer bir işimiz. Madenciler bazen sağlam bir kayaç yapısında, bazen de sevmedikleri yumuşak kayaç yapılarında ilerler. Çayeli Bakır’ın çalıştığıbu bölgede yumuşak kayaçlar ağırlıkta ve bu durum ağır bir takibatı gerektiriyor. Biz de kayaların birbirine kilitlenmesini sağlayan çimento bazlı bir maddeyi enjekte ediyoruz. Diğer bir görevimiz ise, yer üstünde stok sahasındaki cevheri ekskavatör ve kepçelerle değirmenlere iletmek. Bu görevler haricinde zaman zaman yeraltı dinamit deposunun yapılması, tamir edilmesi, çalışanların istasyon olarak kullandığı odaların yapımı gibi proje bazlı işler de oluyor.

İş güvenliği sizin için ne kadar önemli?

Kalite ve iş güvenliği olarak ulusal ve uluslararası tüm standartları karşılayan Çayeli Bakır İşletmeleri, aynı titizliği bizden de bekliyor. Kazancı Mining olarak kullandığımız koruyucu ekipman ve diğer tüm malzemeler uluslararası sertifikalara sahiptir. En büyük önceliğimiz ise insandır ve bir aile ortamında çalışıyoruz. Bir makinenin bomu kırılsa bu düzelecek bir durumdur fakat bir çalışanımızın kopan tırnağını karşılayamayız. Dolayısıyla çalışanlarımıza gereken değeri veriyor ve her maden sahasında da böyle olması gerektiğini düşünüyoruz.

Çayeli Bakır İşletmeleri’nin sizi tercih etmesindeki faktörler neler?

Netice odaklı olup herhangi bir masraftan kaçınmayan Çayeli Bakır İşletmeleri, maliyetleri yüksek bir maden şirketi. Gerek çalışan personele verilen ücretler gerekse de işin sekteye uğramaması adına makine-ekipman masrafları bu maliyetleri artırıyor. Örneğin çalışan bir ekipmanın lastiği patladığında tamir süreçleriyle uğraşmayıp yenisi ile değiştirebiliyorlar veya bir makinenin koltuğu bozulduğu için bile yeni makine alımı gerçekleşebiliyor. Yine de şirketin kurumsal kimliğinden dolayı prosedür bazen  uzayabiliyor.

Tecrübe, sahayı tanımamız, hızlı çözüm sunmamız ve güvenli çalışmaya dikkat etmemiz Kazancı Mining olarak tercih edilirliğimizi sağlıyor. Kaliteyi düşürmeden daha uygun maliyetlerle operasyonu sürdürüyoruz. Örneğin bir makine ya da motor arızasında seri bir şekilde organize olup çözüm sağlıyoruz.

 

“Makine yatırımı konusunda riske girmeyip HİDROMEK’i tercih etmeyi sürdürüyorum”

Nasıl bir makine parkıyla hangi şartlarda çalışıyorsunuz?

Yeraltında 5 adet kazıcı yükleyici, 1 adet telehandler, 2 adet enjeksiyon makinesi ve 5 adet personel taşıyan araçlarımız bulunuyor. Yüzeyde ise 2 adet lastikli yükleyici ve bir adet ekskavatörümüz mevcut. Bu makinelerimiz ile yer altından çıkan madeni fabrikaya taşıyoruz.

Dünyanın en tehlikeli ve en riskli işlerinden birisini yapıyoruz. Bu durum, makine-ekipman parkına da yansıyor. Örneğin madendeki asidik ortam ciddi derecede metal aşınmasına sebep oluyor. Dolayısıyla makinelerimizin boyalarının zamanından önce aşındığını görebilirsiniz. Bunun yanında bozuk zeminlerden makinelerin yürüyen aksamlarının daha fazla zarar görmesi, lastiklerin parçalanması, makine bomlarına zaman zaman kaya parçalarının temas etmesi ve zeminde ilerlerkenmakine  sürtünmeleri gibi durumlar yaşanıyor.

Güvenlik unsuru olarak ise makine kabinlerimize güçlendirme yapıp çelik koruma takviye ediyor, motora pahalı bir uygulama olanyangın söndürme sistemleri monte ediyoruz. Ayrıca ilgili yetkilinin dışında kimsenin kullanmaması ve olası kazaların yaşanmaması için akü kesme anahtarı kullanımı gibi önlemler alıyoruz.



Madende çoğunlukla kırıcı ile çalışan HİDROMEK kazıcı
yükleyiciler “tak-tak” olarak adlandırılıyor

Alım yaparken kriterleriniz neler?

Maden sahalarında yaptığımız operasyonların maliyeti, diğer şantiye ve ocak çalışmalarına göre çok daha yüksek seviyede. Ciddi miktarda yedek parça sarfiyatımız var. Yoğun tozdan dolayı makinelerin hava filtrelerini her gün değiştiririz. Makine yağları normalde 250 saatte bir değişebilirken biz 100 saatte bir değiştiriyoruz. Ekonomik ömür olarak ise bir ekipmana maksimum 2 yıl ömür biçiyoruz. Yoğun çalışma şartlarından dolayı 2 bin saatlik garantimiz, 5-6 ay içerisinde de doluyor. Ömür kısaltan bu sebeplerden dolayı alacağımız makinelerin belli bir kalitenin üzerinde olması ve servis ağının iyi olması gerekiyor. Ayrıca yerli ve milli ekipmanlar almaya çalışıyoruz.

HİDROMEK ile yolculuğunuz nasıl başladı?

Firmamızın kurulmasından önce Çayeli Bakır İşletmeleri bünyesinde çalıştığım esnada ithal makinelerle birtakım sorunlar yaşadık. Özellikle yürüyüş aksamlarında yengeçlerin kilitlenmesi, motor problemleri ve parça tedariklerinde zorlandık. Satış sonrasında kolaylık sağlaması adına da yerli marka arayışına girerek HİDROMEK alımı yaptık. Bu süre zarfında her geçen gün servis hizmetinin daha da geliştiğine ve işlerimizi kolaylaştırdığına şahitolduk. Neticede 2016 yılında kurduğumuz şirketimizde de ilk makine alımımızda HİDROMEK'i tercih ettik. Şu an filomuzda 2016  ve 2017 model olmak üzere 5 adet HİDROMEK kazıcı yükleyici yer alıyor.



Bu tercihte ön plana çıkan unsurlar neler oldu?

Hizmet verdiğimiz şirket bizden nasıl kalite bekliyorsa, biz de aynı kaliteyi aldığımız makinelerden görmeyi umuyoruz. HİDROMEK, yeraltında deneyip en başarılı bulduğumuz ve geniş bir ağa sahip yerli bir marka. Bir problem olduğunda kısa süre içerisinde HİDROMEK ile çözebileceğimizi düşünüyoruz. Bazı şirketler makineyi satana kadar ilgilenir ve sonra da sizi makineyle baş başa bırakabilirler. Fakat HİDROMEK ile asla böyle bir durum yaşamadık.

Bulunduğumuz bölgede de biz müşterilerine çok güçlü bir destek sunuyorlar. Risk almayı seven bir insan olsam da özellikle makine yatırımı konusunda riske girmeyip HİDROMEK’i tercih etmeyi sürdürüyorum.



Yeraltının kadın maden mühendisi Kazancı Mining Vardiya Amiri Kübra Kolivar:

“Madende çalışan 35 personelin koordinasyonunu sağlıyorum. Drenaj ve enjeksiyon işlerine de bakıyor, yüzeyde cevherin stoklandığı sahadaki ekipmanlarla da ilgileniyorum. Yeraltında bir kadın çalışan olmak elbette ilgi çekiyor, zor gelip gelmediği sorgulanıyor. Fakat ben işimi seviyor, zoru başarmanın mutluluğunu yaşıyorum. Türkiye’nin en güvenilir madenlerinden birisi olan Çayeli Bakır İşletmeleri’nde Kazancı Mining bünyesinde çalışmaktan onur duyuyorum. Yöneticimiz Bedri Kazancı da sektörümüzde kadın çalışanları destekliyor.”