Forum Makina

Ritchie Bros., RB Asset Solutions paketiyle ikinci el makine değerlemesinde yeni bir çağ başlatıyor

60 yılı aşkın bir süredir, dünya genelinde düzenlediği müzayedelerle iş makineleri sektörünün önemli bir çözüm sağlayıcısı konumunda bulunan Ritchie Bros, güçlendirdiği teknolojik altyapısı sayesinde korona virüs salgınına hazırlıklı yakalandı.

Firma her ne kadar son yıllarda online satış kanallarını da geliştiriyor olsa da gelirlerinin büyük bir kısmını; Kuzey Amerika, Avrupa, Orta Doğu, Asya ve Avustralya’daki 45 açık artırma sahasında düzenlediği fiziksel müzayedelerden sağlıyordu. Yaşanan salgın bu durumu belki de bir daha geri dönülmeyecek şekilde değiştirmiş olabilir.

Ritchie Bros. Türkiye Genel Müdürü Hasan Er ile bir araya gelerek salgının sektöre ve firmalarına etkileri, geleceğe dair öngörüleri ve müşterilerine sundukları yeni RB Asset Solutions sistemi hakkında bilgiler aldık.

Korona virüs salgını küresel ikinci el makineleri pazarını nasıl etkiledi?

Pandemi nedeniyle hemen hemen tüm sektörler gibi iş makinaları söktürü de önemli bir duraksama yaşadı. Gördüğümüz kadarıyla büyük inşaat projelerinde kontrollü bir şekilde çalışmalar devam etti. Ancak iş makinaları ana ve yan sanayi üreticilerinin üretimi ve sevkiyatı durdurması ve sonrasında yavaşlatarak başlamış olması, önemli tedarik ve arz sorunlarını beraberinde getirdi.

“Global yeni iş makinası satışlarında yüzde 11-12 azalma öngörülüyor”

2020 yılı sonunda bir önceki yıl ile kıyasladığımızda, genel olarak global yeni iş makinası satışlarında minimum yüzde 11-12 mertebesinde azalma meydana gelmesi öngörülmektedir. Bu küçülmede ekonomilerdeki mevcut problemlerle beraber en önemli sebep pandemi olarak gösterilmektedir. Toparlanmanın 2023 yılına kadar süreceği tahmin edilmektedir.

Pandeminin ikinci el makine satışlarına etkisinin daha sınırlı olduğunu söyleyebiliriz. Satış fiyatlarının bir miktar artması söz konusu oldu. Alınan pandemi önlemleri ve sürecin belirsizliği dolayısıyla ticari aktivitelerin azalması satışları olumsuz etkiledi.

Mayıs ayı sonu itibarıyla önlemlerin gevşetilmesi ile pazarda hareketlenme başladı. Ancak 2020’nin son çeyreğinde ikinci dalga beklentisi dolayısıyla tekrar bir yavaşlama söz konusu olacaktır.

“Pandeminin Türkiye iş makinası pazarına etkilerinin sınırlı oldu”

Bunun Türkiye pazarına yansımaları nasıl oldu? Pandeminin Türkiye iş makinası pazarına etkilerinin sınırlı olduğu düşüncesindeyiz. Sebebine gelince, Türkiye’de zaten 2018’den bu yana kurlardaki olağanüstü hareketlilik ve zayıflayan ekonomik parametreler dolayısıyla yaşanan bir yavaşlama durumu söz konusuydu. Yılda yaklaşık 13-14 bin adet yeni iş makinası satılan sektör, 2019’da 3 bin adetlere gerilemişti. Dolayısıyla şirketlerin 2020 senaryosu temkinliydi ve 2019’a yakın ya da bir miktar üzerinde bir pazar beklentisi vardı. İşte böyle bir ortamda pandemi başladığından sınırlı bir etkilenme yaşandığını düşünüyoruz.

Ancak mevcut siparişlerin üreticilerden temini noktasında aksamalar yaşanması söz konusu. Yine aynı şekilde önceki senelerdeki ani kur hareketlerinin de yaşanıyor olması pazarı tekrar olumsuz etkilemeye başladı.

“Fiyatlarda bir miktar artış olduğunu görüyoruz”

Piyasada arz, talep ve fiyatlarda ne gibi gelişmeler yaşandı?

Sınırlı arz ve kısmen artan talep ekseninde fiyatlarda bir miktar artış olduğunu görmekteyiz. Taleplerde son 2-3 yılda yaşanan erteleme ve hükümetin faizleri düşürerek piyasaları canlandırma çalışmalarının da etkileri söz konusudur. Planlanan yeni projelerin seyri ve genel ekonomik iyileşmeler iş makinaları sektörünün gidişatında belirleyici olacaktır.

Ritchie Bros. olarak siz nasıl etkilendiniz?

Takdir edersiniz ki pandemi şirketlerin 2020 planlarında olmayan bir durumdu. Ritchie Bros. olarak tüm dünya genelinde 45 tane açık satış sahalarımız bulunmaktadır. Bu sahalarda yıl boyunca toplam 360 civarında müzayede gerçekleşmekte ve yaklaşık 400 bin adet iş makinası, kamyon, treyler, tarım makinası, ataşman vb. satılmaktadır. Müzayedeler binlerce alıcının katılım sağladığı büyük etkinliklerdir. Ritchie Bros. yıllık müzayede takviminde senenin ilk müzayedeleri şubat sonu, mart başı itibarıyla başlar. Dolayısıyla pandeminin başlamasıyla Ritchie Bros.’un ilk müzayedeleri hemen hemen aynı tarihlere denk geldi. Avrupa’da yapılacak ilk müzayede 13-17 Mart 2020 tarihinde Fransa müzayedesiydi. 8 Mart 2020 tarihinde pandemi önlemleri nedeniyle Fransa’da tüm etkinlikler süresiz olarak durduruldu. 9 Mart’ta Ritchie Bros. Fransa sahası makina alımını ve tüm saha operasyonlarını durdurdu. Takdir edersiniz ki müzayedeye sadece 5 gün kala, milyonlarca Euro satış beklenen, binlerce alıcının katılım sağlayacağı, aylardır hazırlığı yapılan bir etkinlikle ilgili böyle bir kararı alıyor olmak son derece zor bir durumdur.

“Online olarak yapılan ilk Fransa müzayedesinde başarılı sonuçlar alındı”

Ancak Ritchie Bros. bir sonraki gün, yani 10 Mart tarihinde gerekli değerlendirmeleri hem kendi bünyesinde hem müşteriler nezdinde hızlıca yaparak çok önemli bir karara imza attı. Müzayede planlandığı şekilde yapılacaktı. Ancak fiziksel müzayede yerine internet üzerinden online müzayede yapılması kararı alındı. Ritchie Bros. aynı zamanda IT (bilgi teknolojileri) alanında yoğun teknoloji yatırımları olan bir firmadır. Çok hızlı bir şekilde fiziksel müzayede için yapılmış setup mükemmel şekilde online müzayedeye aktarıldı. Gerek Avrupa gerekse tüm dünyadan katılımın gerçekleştiği online müzayede 17 Mart tarihinde yapıldı. Satış fiyatları ve operasyonun sorunsuzluğuyla çok başarılı sonuç elde edildi.

Fransa müzayedesinin başarısı sonucunda devamında gelen Mart – Nisan ayları boyunca Almanya, İngiltere, Hollanda, İspanya ve Dubai müzayedeleri online olarak gerçekleştirildi.

Sonrasında pandemi sürecinin devam ediyor olması dolayısıyla mayıs ve haziran aylarında da yapılacak tüm müzayedeler online müzayede olarak gerçekleştirildi.

Örneğin 10 Haziran 2020 tarihinde online olarak yapılan Hollanda müzayedesini Haziran 2019’da yapılan fiziki müzayede ile kıyasladığımızda toplam kayıtlı katılımcı sayısı yüzde 71, alıcı sayısı yüzde 29 olarak artış gösterdi. Toplam 105 ülkeden alıcı katılım sağladı.

Bu müzayede için web sitesinden günlük makina arama aktivitesi Nisan ayında 1.000 civarındayken mayıs ayı boyunca günlük 10.000 aramaya çıktı.

Müzayede gelirleri 2019 ile kıyaslandığında Hollanda yüzde 4, İtalya yüzde 12, Fransa yüzde 4, Almanya yüzde 8, İspanya yüzde 2 ve İngiltere yüzde 1 artış sağladı.

“Zor günler geçiren ticari hayat güvenilir mecrada devam etmiş oldu”

Dolayısıyla fiziki müzayedelerin internet üzerinden online müzayedeye dönüşmesi süreci çok başarılı sonuçlar verdi. Ritchie Bros. müzayedeleri tüm dünyadan makina sektörünün alıcı ve satıcılarının bir araya geldiği en büyük pazaryeri platformudur. Online müzayedelerin bu ölçüde başarılı olarak gerçekleşmesi müteahhitlik, üretim, kiralama ve distribütör vb. tüm sektör oyuncularına büyük moral oldu. Çünkü pandemi önlemleri dolayısıyla zor günler geçiren ve duraklama yaşayan ticari hayat güvenilir mecrada devam etmiş oldu. Bunun yanında Ritchie Bros. online satış platformu Marketplace-E ‘deki satışlarda önemli artışlar sağlandı.

“Ritchie Bros. aynı zamanda gerçek bir teknoloji firmasıdır”

Canlı açık arttırmalar devam edecek mi?

Ritchie Bros. canlı müzayedeleri ikinci el iş makinası sektörünün en önemli buluşma platformudur. Pandemi sürecinde ağırlıklı olarak online müzayedeler ve süreç içerisinde canlı müzayedeler devam edecektir. Ancak gelişen süreçte online müzayedelerin ağırlığının artacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.

Dijital alandaki çalışmalarınız nasıl gidiyor?

Ritchie Bros. bilgi teknolojileri alanında önemli yatırımları olan bir firmadır. Ritchie Bros. ‘un sunduğu ürünleri, sistem gereksinimlerini ve online satış platformlarını geliştirmek üzere yüzlerce mühendis ve uzman arka planda çalışmaktadır. Takdir edersiniz ki senede ortalama 400 bin adet satış yapabilmek ve oluşan data bankasını yönetmek için büyük yatırımlar yapılmaktadır. Ritchie Bros. için aynı zamanda gerçek bir teknoloji firmasıdır rahatlıkla diyebiliriz.

“İkinci el iş makinelerinde Filo ve Varlık Yönetimi sistemi dönemi”

Bu pazarın geleceği hakkında görüşleriniz nedir?

İkinci el iş makinaları pazarında makina satış aktivitesinin müteahhitlik, lojistik, kiralama, üretim ve distribütörlük firmalarında Filo ve Varlık Yönetimi sistemlerine doğru hızla evrildiğini göreceğiz. Çünkü artık konu sadece makina satışı değildir. Mevcutta sahip olunan makina filosunun gerek ekonomik ve gerek stratejik anlamda ne ölçüde başarılı ve verimli yönetildiği şirketler için çok daha önem taşımaktadır. Bunun içinde teknoloji çözümleri, online ve fiziki çoklu satış platformu desteği, data analizli, pazar bilgi desteği, vb. konular yer almaktadır. Ritchie Bros. Mart 2020 itibarıyla RB Asset Solutions ürün paketini ilgili sektörlere sunmaya başlamıştır.

Daha fazla bilgi https://www.rbassetsolutions.com ve https://www.rbauction.com.tr/myaccount/create-account web sitelerinde yer almaktadır.