Forum Makina

Batı Afrika’da bulunan Sierra Leone, zengin yeraltı kaynakları ile her dönemde dikkatleri üzerine çekmiş ülkelerden. Rutil, boksit, altın ve demir cevherleri ile bereketli topraklara sahip Sierra Leone’u asıl ününe kavuşturan maden ise ülkenin doğusunda 3.000 kilometre karelik alana yayılan elmaslar oldu. Elmas’ın kadınların gözünü alan değerli taşlar arasına girdiği 1930’lardan bu yana Sierra Leone’da 500 milyon karat (100 ton) değerli maden üretildiği belirtiliyor. Ülkenin doğusunda bulunan elmas madenlerinin büyüklüğü 7.770 kilometrekareyi aşıyor.

1991 yılında meydana gelen iç savaş öncesinde madencilik, Batı Afrika ülkeleri için en önemli ticaret unsuruydu ve ihracat gelirlerinin yaklaşık yüzde 80’ini ve GSYİH’nın yüzde 20’sini oluşturuyordu. Ancak yaşanan çatışma ortamında Sierra Loene’un elmas ticareti de tartışmalara konu oldu. 2002 yılında savaş sona erdiğinde, ülke hükümeti tüm müşterilerine elmas ticaretinin tüm unsurlarının etik açıdan kabul edilebilir olduğuna dair güvence verme ihtiyacı duydu.

Bu ihtiyaçtan doğan The Peace Diamond Alliance (PDA - Elmas Barış İttifakı) ile Sierra Leone’in elmas endüstrisinin kontrolü ve yönetimi için önemli bir adım atılmış oldu. Rekabetçi ticaret ortamı için şemalar oluşturan; hükümet, iş dünyası ve sivil toplum arasındaki işbirliğini geliştiren ve maden işçilerini eğitme görevini üstlenen PDA, yasadışı elmas ticaretini yok eden uluslararası bir sertifika programına (Kimberley Process Certification Scheme/KPCS) da imza attı.

Meya Madencilik’in demirbaşı Volvo iş makineleri
Büyük ölçekli elmas maden operasyonlarının çoğu, kıymetli taşları granit benzeri olan magmatik kaya sınıfındaki kimberlitten çıkarma işlemi olarak gerçekleşmekte. Meya Madencilik de Sierra Leone’un doğusundaki bereketli elmas madenlerini bünyesinde barındıran Koidu şehrinin hemen dışında faaliyet gösteriyor. PDA ile işbirliği yapan ve kendini etik çalışmalara adayan Meya Madencilik, 130 kilometre karelik kimberlite rezervinin dört yıllık arama ruhsatına sahip. Yaklaşık 40 iş makinesi operatörü de dahil 200’den fazla çalışanı bulunan firma, personellerinin yüzde 90’ını yerel halktan, yüzde 10’unu ise işgücünün kalitesini artıracak deneyimli maden uzmanlarından oluşturmuş.

Madenciliğin yerel halkı geliştireceğine inanan Meya Madencilik COO’su Dino Coutinho, “Elmas madenciliğinin yerel halk için yararlı olacağını kanıtlamak istiyoruz. Kurumsal sosyal sorumluluğu ciddiye alıyoruz ve bunun bir kanıtı olarak pek çok ekolojik ve ekonomik plana imza attık. Örneğin, tüm yiyeceklerimizi, malzemelerimizi ve küçük ekipmanlarımızı yerel halktan satın almaktayız.” diyor.

“Yakıt veriminin, çalışma süresinin ve performansının bir eşi daha yok”

Meya Madencilik, faaliyete başladığı günden bu yana satın aldığı Volvo ekskavatörleri, belden kırma kamyonları ve lastik tekerlekli yükleyicileri kullanıyor. Coutinho, “Geçmişe dönüp baktığımda, her zaman madenlerimizde Volvo’yu tercih ettiğimizi görüyorum. Yakıt veriminin, çalışma süresinin ve performansının bir eşi daha yok. Operatörlerimiz özellikle makinelerin manevra kabiliyetinden hoşlandıklarını belirtiyorlar, çünkü madenlerin dar alanlarında dahi rahatça hareket edebiliyorlar.” diyor.

Her sürece bir Volvo
EC380DL model iki paletli ekskavatör, kimberliti çevreleyen toprak ve granitleri kazma işlemini gerçekleştiriyor. Üçüncü EC380DL, kırıcılı kullanıyor ve büyük kimberlitleri 350mm altı parçalara ayırıyor. A40F model beş belden kırma kaya kamyonu ise yüklenen madenleri iki kilometre uzaklıkta bulunan işleme tesislerine götürüyor. Meya Madencilik’e zorlu maden operasyonlarında yardımcı olan Volvo, süreçlerde kullanılan iş makineleri hakkında şu bilgiler paylaşılıyor:

“Düşük yakıt değerleri, en iyi çekiş ve sürüş deneyimi ile buluştu”

“Volvo, belden kırma kaya kamyonlarının dizaynında yüzde 100 kilitlenen, kaymayı engelleyen ve uzun ömürlü diferansiyel kilitler kullanmaktadır. Otomatik çekiş kontrolü (ATC) ise gerektiğinde diferansiyel kilidi etkinleştirir ve zemin koşullarına bağlı olarak doğru kombinasyonu seçer. Bu sayede düşük yakıt tüketimi, daha az lastik aşınması ile en iyi çekiş ve sürüş deneyimini sunar. Zorlu arazi koşullarında dahi azami çekiş sunulması için tüm diferansiyelleri kilitleyerek tekerleklerin aynı hızda dönmesini sağlar.

Çıkarılan kimberlitler işleme tesisine ulaştığında, elmasları ortaya çıkarmak için üç büyük endüstriyel tip kırma ünitesi kullanılıyor. Burada iki Volvo L120Gz tekerlekli yükleyici daha devreye girerek çeşitli ezme safhalarında kimberlitleri yüklüyor. Ortaya çıkan büyük elmaslar özel görüntüleme teknolojisi ile teşhis edilirken parçaların 12 mm’den küçük olması durumunda bir dizi karmaşık ve güvenli prosesler yürütülür. Yine de madende ortaya çıkarılan hiçbir şey boşa harcanmaz, kazılan taşların tamamı yol inşaatlarında ve bakımlarında kullanılmak üzere yerel halkın hizmetine sunulur.”

Dev elmas
Meya Madencilik, 2017 yılının Kasım ayında 472 karatlık (95,2 gram) elmas keşfetti. Şimdiye kadar keşfedilen en büyük 30 elmas arasında bulunan elmas, Sierra Leone’un da beşincisi olmuş. Keşifleri hakkında açıklamalarda bulunan Jan Joubert, "Bölgede bulunan jeo-ekonomik potansiyel çok cesaret verici. Full maden ruhsatımız onaylandığında tam ölçekli operasyonlara başlayabilir ve bölgeye uzun vadeli ekonomik istikrar sağlayabiliriz." diyor.