| TÜRKİYE’DE MAKİNE SATIŞLARI NEDEN ARTIYOR? |
|
TÜRKİYE’DE MAKİNE SATIŞLARI NEDEN ARTIYOR?
Türkiye iş makineleri sektörü, 2008 yılındaki küresel ekonomik krizin ardından, 2018’e kadar geçen dönemde altın çağını yaşadı. Bu dönemdeki hemen her yıl 10 binli adetleri aşan pazar, 2013’te ise 13.200 adetle tarihi rekoruna ulaştı.
İstanbul Havalimanı, İzmir-İstanbul Otoyolu ve hızlı tren projeleri gibi çok sayıda büyük projenin hayata geçtiği bu dönemde, küresel para arzı arttığı için finansmana erişim de kolay ve uygun maliyetliydi.
2018’den pandemi yasaklarının ilk olarak gevşetilmeye başlandığı 2020 Haziran ayına kadar geçen dönemde ise sektör tam anlamıyla kan ağladı. O tarihe kadar ekonominin lokomotifi olan inşaat sektörünün daralmaya başlaması bunda oldukça etkili oldu. Yıllık toplam makine satışları 3 binli adetlere kadar geriledi. Sektördeki birçok firma operasyonlarında daralmaya gitti. Piyasada yeterince iş olmaması sebebiyle sayısı 10 bini aşan miktarda iş makinesi, son derece düşük fiyatlarla yurtdışına ihraç edildi. Bunda, döviz kurlarında yaşanan artışın da etkisi oldu.
Zorlu geçen bu 2,5 yıllık sürenin arından sektör yeniden toparlandı. 2021’de 8 binli adetlere ulaştığı tahmin edilen sektör, 2022’de kendini yeniden 10 binli adetlerin üzerine taşıdı. İlk 11 aylık İMDER rakamlarına göre 9.602 adede ulaşan pazarın, yine son derece canlı geçen aralık ayı sonunda 11 binlere yaklaşması sürpriz olmayacak. Birçok firmada makine teslimat süreleri şimdiden 2023’ün bahar aylarını buluyor.
Peki ama finansman maliyetinin arttığı ve bulunabilirliğinin sınırlandığı, büyük ölçekli projelerin azaldığı bu dönemde sektör neden bu kadar canlı?
Sektördeki uzmanlara göre bunun birçok sebebi var. Öncelikle kriz döneminde yurtdışına satılan makinelerin boşluğu hala tam olarak doldurulamadı. Firmalar küçülen ve yaşlanan makine parklarını güçlendiriyor.
Günümüzde iş makinelerinin bir yatırım aracı olarak görülüyor olması da artışta etkili oluyor. Parasını dövizde, mevduatta veya başka bir alanda değerlendirmeyi tercih etmeyen firma sahipleri, çoğunlukla bedelini peşin olarak ödeyerek iş makinelerine yatırım yapıyorlar.
Makineleşmenin tabana yayılıyor olması sadece bugün değil, sektörün geleceği açısından da çok olumlu bir neden. Geçmişte iş makinesi denildiğinde akla sadece inşaatlar, madenler ve altyapı çalışmaları gelirdi. Günümüzde tarımdan sanayiye, hayvancılıktan geri dönüşüme kadar hemen her alandaki faaliyetlerde verimliliği önemli ölçüde artıran iş makineleri, yoğun olarak kullanılıyor.
Ülkemizde iş makineleri için 31 Mart 2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girecek olan Faz 5 egzoz emisyon standartlarının, bu yıl satışlarda yaşanan artışta çok önemli bir paya sahip olduğunu söylemek yanlış olmaz. Zira çevremiz ve tüm canlıların sağlığı açısından büyük bir müjde olan bu değişim gerek ilk satın alma gerekse işletme maliyetleri açısından makine sahiplerine ekstra sorumluklar getirecek.
Sektörümüzün ve ülkemizin yeni yılda her açıdan daha sürdürülebilir ve daha verimli bir hale gelmesini temenni ediyorum.
Saygılarımla,
Gökhan Kuyumcu
