Yük. Mak. Müh. Oğuz Diken
Om Mühendislik Yönetim Kurulu Başkanı
Kovanın kalitesini belirleyen temel özellik, kovanın iskeletidir. Nasıl ki, tüm canlıları ayakta tutan temel bir iskelet sistemi varsa, kovaların da bir iskelet sistemi vardır. Temel olarak bu iskelet sistemi üzerine inşa edilen kovalar, kaliteli kovanın ilk aşamasını sağlamış sayılırlar. Ancak, hepimizin de bildiği gibi doğada yaşayan canlıların türlerine göre iskelet sistemi de farklılıklar oluşturmaktadır. Kovaların da çalışma ortamlarına göre iskelet yapısı farklılıklar oluşturmalıdır. Bu nedenle kovanın çalışacağı ortam tam olarak bilinmelidir. Ortamına göre kovanın iskeletinin esnek veya rijid olması gerekebilir.
Yüksek kova dolumu için gerekenler
Kovalardaki "full fill" oranı kavramı, birinci derecede malzemenin yığılma açısına bağlıdır. Her malzemenin yığılma açısı farklılıklar arz eder. Yani her malzeme "full fill" oranını sağlayamaz. Kova hacmi CECE veya genellikle SAE normuna göre hesaplanır ve bu hacim ile anılır. Malzemenin "yığılma açısı" özelliği, kova hacminden daha fazla malzeme almasına veya tam tersi daha az malzeme almasına neden olur. Çalışma anında genelde görülen kova arkasındaki boşluk ise tamamıyla kova dizaynından veya kovanın yanlış alanda kullanılmasından kaynaklanır. Bu da maliyetin artmasına neden olan ciddi bir faktördür. Ancak genel olarak dizaynın bu olaya sebebiyet verdiğini söyleyebiliriz. Gelişmiş ülkelerde kova seçimi çok büyük önem taşırken, ülkemizde maalesef bu konuya çok önem verilmektedir. Sınırlı sayıda kullanıcı bu konunun önemini bilmekte ve bilinçli davranmaktadır. İşlenen malzeme ile ilgili olarak kova dizaynı önem taşımaktadır. Arkada boşluk kalma problemi ancak doğru dizayn ile yok edilebilir.
Tasarımın yakıt tüketimine etkisi
Yukarıda açıklanan tüm faktörler makinenin verimine ve yakıt tüketimine etki eden faktörlerdir. Kova basit bir yapıya sahip olmasına rağmen, sürekli gelişmelere açık bir üründür. Üzerinde birçok detay bulunur. Kova dizaynı yakıt tüketimindeki en önemli faktördür. Söz gelimi kova arkası boşluk, hem verimliliği düşüren ve bu nedenle de yakıt tüketimini artıran bir faktör olarak karşımıza çıkar. Bunu fark etmek ve görmek herkesin tespit edebileceği bir sonuçtur. Ancak, kovada bu şekilde görünür bir problem yoksa dahi yakıt tüketimi fazla olabilir. Bunu salt basit gözlem ile tespit etmek mümkün değildir. Bu değişiklikleri yaparken, firmalar mühendislik yeteneğini ve tecrübelerini dizayn ile buluşturarak, özgül yakıt sarfiyatı tespiti yoluna gitmelidir. Görünür hatanın dışında bu yolla yüzde 5 oranında yakıt tasarrufu sağlanabilir.
Doğru kova seçimi
İşe göre kova seçimi yapmak temel olarak, kova üreticisi firmanın her türlü teknik donanıma sahip olduğu kabul edilmek kaydıyla kova ömrüne, üretim verimliliğine ve yakıt tasarrufuna etki yapar. Burada gelişi güzel ve bilinçsizce kopyalama yöntemi ile imal edilen kovalardan bahsetmiyoruz. Kova üretim teknolojisine sahip, tecrübe ve mühendisliği ile yönlendirme yeteneği olan bir firmadan, yanlış bir seçim yapılarak kovanın verebileceği zararlardan bahsediyoruz. Kovanın uygun seçilmemesi, başta ve en önemlisi müşteri memnuniyetsizliğine yol açacaktır. Devamında ise hasarın boyutuna bağlı olarak, göreceli iş kayıplarına ve ciddi maliyetlere neden olacaktır.
Om Mühendislik olarak yıllardır üzerinde hassasiyetle durduğumuz en önemli konu budur. Mutlaka uygun kova seçimi yapılmalı ve müşteri yanıltılmamalıdır. Bu durum hem üreticiye, hem satışı yapan firmaya ve hem de son kullanıcıya zarar vermektedir. Yurtdışı satışlarımızda, firma olarak hazırladığımız soru föyüne cevap almadan seçim yapılmaktadır. Yurtdışı bayilerimiz bu konuda eğitilmekte ve bunun dışındaki çalışma tarzları kabul edilmemektedir. Daha önce de belirttiğim üzere, son derece sınırlı sayıda nihai kullanıcı ne istediğini bilmekte, bunu dışında kova seçimi tarafımızdan yönlendirilmektedir. Bu detaylar bir nevi know-how içermektedir.