Forum Makina

Kurulduğu 1979 yılından bu yana Türkiye’deki küreselleşme ve gelişime paralel olarak kalitesi ile dünya standartlarını karşılayan eserlere imza atan Göçay İnşaat, özellikle yurt içinde gerçekleştirdiği yol ve otoyol projeleriyle inşaat sektöründe ön plana çıkan şirketler arasında yer alıyor. Yap-İşlet-Devret modeli ile ihale edilen ve öncelikli projeler arasında yer alan Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi’nin de ana yüklenicilerinden olan Göçay İnşaat, Türkiye’nin sanayi kentlerinin birbirine bağlanmasına konforlu ve kaliteli yollar yaparak katkı sağlamaya devam ediyor.

29 Ekim 2019 tarihine kadar Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi’nde üstlendiği kesimleri tamamlamayı hedefleyen Göçay İnşaat, zaman ile yarışırken teknolojinin tüm nimetlerinden faydalanıyor. Bu kapsamda projede Sitech Eurasia’nın sunduğu Trimble marka makine kontrol sistemlerine sahip greyderler kullanan Göçay İnşaat, projeye sıfıra yakın hata payıyla hız, kalite ve maliyet avantajı kazandırıyor. Biz de firmanın Ankara’daki merkezini hem de çalışmaların yoğun şekilde devam ettiği şantiyeyi ziyaret ederek projenin gelişimi bilgi aldık ve Trimble saha çözümleri ve makina kontrol sistemleri hakkındaki tecrübelerini öğrendik. 20 yılı aşkın bir süredir firmada çalışan ve projenin ihale sürecinden bu yana içinde olan Göçay İnşaat Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Selçuk sorularımızı yanıtladı:

Göçay İnşaat’ın uzmanlığı nedir, bugüne kadar gerçekleştirmiş olduğu projelerinizden örnek verebilir misiniz?

Göçay İnşaat, Yönetim Kurulu Başkanımız Mustafa Göçay tarafından kurulmuştur ve sonrasında Yönetim Kurulu Başkan Yardımcımız Erdal Eren Bey’in hissedar olması ile ortaklık şirketine dönüşmüştür. Özellikle altyapı projelerinde faaliyet gösteren profesyonel bir şirket olarak, Karayolları ve DSİ tarafından yürütülen baraj, sulama, otoyol, yol projelerinde hizmet vermekteyiz. Şu anda Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi ile birlikte 56 kilometrelik 2x2 şeritli Malatya Çevreyolu Projemiz devam ediyor.

Daha öncesinde ise Ege Bölgesi’nde aktif çalışmalarımız oldu. Uzun zamandır Bursa bölgesinde çalışıyoruz ve bu kapsamda Bursa Çevreyolu, Borsa-Yalova yolunu tamamladık. DSİ’de, büyük çaplı olarak Adıyaman Sulama Projesi’ni hayata geçirdik; şu anda Ağrı’da sulama projesinde hizmet veriyoruz ve bitirmeye çok yaklaştık.

“Kalite ile anılmak tek hedefimiz”

Göçay İnşaat olarak başarınızın sırrı nedir?

Göçay İnşaat’ın idareler nezdinde çok ciddi bir ünü bulunmaktadır. Piyasa ile iş yapmadığımız ve tek müşterimiz devlet olduğu için, idareler tarafında kalitemiz ile anılmak bizim için çok önemli. Bu nedenle, yapmış olduğumuz işlerdeki kalitemiz ile anılmayı hedefledik ve hedefimize ulaştık. Dökmüş olduğumuz asfaltın başarısıyla, yolun hissettirdiği konfor ile anılıyoruz. Kuruluşumuzdan bu yana şirketimize belirli bir çizgi hâkim. Kontrolsüz büyüme ya da küçülme yaşamadığımız için istikrarımızı devam ettirebiliyoruz.

Makine parkınızda neler bulunuyor?

Eskiden müteahhitler kendi ekipmanı ile çalışırdı ancak şu an sektöre profesyonelleşme hâkim. Daha rekabetçi ortamların doğması ve belirli maliyetlerin yakalanabilmesi için yürütülen taşeron bazlı çalışmalar makine parkımızı etkiledi. Yalnızca yol işlerinde üstyapı olarak tabir ettiğimiz asfalt işlerini kendimiz yapıyoruz. Çünkü bize göre bir yolun kalitesini gösteren kısmı, asfalttır. Yol, asfaltın kalitesi ve konforu ile anılır. Bu kapsamda terasmandan sonraki kısımlarda kullanılan makine ve ekipmanlar şirket bünyemizde bulunuyor. Bu makine ve ekipmanlara örnek olarak asfalt plenti, modifiye plent, finişer, silindir, greyder ve kamyonu verebilirim.

Makine ve ekipman tercihlerinizde ön plana çıkan şey nedir?

Proje yapımına başlamadan önce kullanılacak ekipmanları belirleriz. Bu nedenle öncelikle bir piyasa araştırmasına girişiyoruz ve yeni teknolojileri inceliyoruz. Daha sonra, teknik arkadaşlarımızın öngörüleri ile hareket ediyoruz. Çünkü her sahaya her makine gitmeyebiliyor ve her makinenin kendine göre artıları ve eksileri bulunuyor. Yeni bir şey alacağımızda ise her zaman verimli olmasına özen gösteriyoruz.
“Makine ve ekipman seçiminde önceliğimiz verim sunmasıdır”

İş makineleri ve ekipmanları konusunda tecrübeniz bulunuyor. Sizce sektörde neler değişti?

Yakıt tasarruflarında yüksek iyileştirmeler elde edilmeye başlandı. Bunun yanı sıra verimi artıracak güç, serilik gibi kavramlar ön planda. Verimin yükselmesi ise maliyetleri azaltıyor.

Sitech Eurasia tarafından sunulan Trimble kontrol sistemlerini greyderlerinizde kullanıyorsunuz. Bu teknoloji ile nasıl tanıştınız?

Greyder, en hassas makinedir ve operatörünün kalitesi ile anılır. Yaptığı iş ise yolların kalitesi açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle 2011 yılında, bu projenin Yalova ayağında GPS’e sahip greyderler kiralamıştık ve bu sayede Sitech Eurasia ile tanıştık. Projedeki performansı beni çok tatmin etti ve edindiğim tecrübe ile bu kesimin yapımında da kullanmaya karar verdim. Daha sonrasında, bölgede yaşanan bazı sinyal problemlerinden ötürü TotalStation kullanmaya başladık.

Sahadaki sonuçlardan memnun musunuz?

Evet, verimi olumlu anlamda çok etkiliyor.

Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi, Türkiye inşaat sektörü için birçok ilki bünyesinde taşıyor. Bu kapsamda, Göçay olarak 2017 yılı içerisinde 15 milyon metreküp toprak işi, 300 bin metreküp beton işi, 15 km asfalt yaptık. Bu rakamlar, Türkiye içerisinde daha önce karşılaşılmamış büyüklüktedir. Bunun yanı sıra asma köprümüz çok kısa bir sürede yapılarak Türkiye rekoruna imza attı ve ülkemiz için büyük bir katma değer olma başarısını gösterdi. Ortaya çıkarılan işlerden aldığımız geri dönüşler, özellikle Karayolları’ndan, çok olumlu. Yolun kalitesi şimdiden adından söz ettiriyor; trafik hacmi olarak öngörülenin üzerine çıkacağımızı düşünüyorum.

“İlklerin projesi: Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu”

Bir yolun iyi olması için hangi kıstasları karşılaması gerekir?

Yol yapımında her şey önemlidir. Mühendisiniz, işe yaklaşımınız dahi önem arz ediyor. Yol, altta yapılan dolgu işinin bir aynasıdır. Eğer dolgunuz vasfına uygun yapılmazsa zamanla oturmalar söz konusu olur. Ya da asfaltı yaparken belirli oranlar vardır; maliyetlerden kaçmak için bunları uygulamazsanız zamanla yolda lastik izleri çıkar. Kısacası hem uygulamaya hem de malzemeye çok önem verilmesi gerekiyor.

Göçay İnşaat Harita Teknikeri Abdullah Kutlu:

“Sitech ile sıfıra yakın hata payıyla hız, kalite ve maliyet avantajı”

Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi’nde üstlendiği kesimlerin çalışmalarını GPS ve TotalStation sistemlerine sahip greyderler ile yürüten Göçay İnşaat’ın Harita Teknikeri Abdullah Kutlu’dan projenin detaylarını ve Sitech Eurasia tarafından sunulan Trimble marka kontrol sistemlerinin avantajlarını dinledik:

Göçay İnşaat’ın bu projede sorumlu olduğu kesimler hakkında bilgi verebilir misiniz?

Toplam uzunluğu 440 kilometre olan Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi’nde birinci aşama olarak anılan, köprünün yaklaşım viyadüğünden hemen sonraki kısım 5 ortak firma arasında paylaşılarak tamamlandı. Bu kapsamda Göçay olarak 10 km’lik bir kesimde faaliyet gösterdik. Projenin devamında, Bursa’dan İzmir’e olan kesimler yine daha uzun kilometreler olmak üzere firmalara dağıtıldı. Şu anda 140+535 km olarak başlatılan Bursa Çevreyolu’ndan 163+3300 olarak belirtilen Susurluk’a kadar olan kesimin yapımında hizmet vermekteyiz.

Toplamda 60 kilometrelik bir güzergâh uzunluğumuz var ve ortalama 19 milyon metreküp yarmamız, 25 milyon metreküp ise dolgumuz olduğunu söyleyebilirim. Büyük bir iş yükünü tamamlayarak iş hacmimizi 3 milyon metreküp yarma ve 3 milyon metreküp dolguya kadar düşürdük. Şu ana kadar fiziki olarak projeyi yüzde 70 oranında bitirdik diyebiliriz. Bu sene, Haziran ya da Temmuz ayına kadar toprak işlerini tamamlayarak 35 kilometre üstyapı yapmayı planlıyoruz. Önümüzdeki yıl ise yaklaşık 10 kilometrelik bir üstyapı hacmi ile projeyi 29 Ekim 2019 tarihine yetiştirmeyi hedefliyoruz.

Otoyol yapımına ek olarak 3 adet kavşak, 2 adet otoyol hizmet tesisi, 8 adet viyadük ve 1 adet otoyol bakım alanı yapımında faaliyet göstermekteyiz.

“Nokta atışı işler için Sitech”

Projenin yapım aşamasında karşılaştığınız zorluklar nelerdir?

Üstyapı faaliyetlerinde, belirli yerlerde öngörülen oturmalarda sorun yaşanabiliyor. Otoyollar yapılırken, öncelikle geoteknik raporlar üretilir; bu kapsamda hangi kilometrede neler olduğu, nerelerin doldurulacağı, geoteknik projelendirme aşamasında etüt edilir. Bizler de dersimize çalışarak bu raporları sahaya uygularız. Ancak oturma yaşanması öngörülen bölgelere özellikle dikkat ediyoruz ve bu da bekleyerek gözlemlememizi gerektiriyor.

Bu projede ise 139+100 ile 178 kesiminde ciddi oturma sorunları bulunuyordu. Ve hazırlanan geoteknik raporlarda revize edilmesi gereken noktalar ortaya çıktı ve belirli noktalarda müdahalelerde bulunmamız gerekti. Bu kapsamda oturmaların hızlandırılmasına yönelik bant plan aralıklarımızı güncelledik ve bant plan imalatlarından sonra projenin yapımına devam edebildik.

Zaman ile yarıştığımız projelerde hız, ayrı bir önem kazanıyor. Göçay olarak kaliteye çok önem veriyoruz ve konforlu, uzun ömürlü yollar yapmak ana hedefimiz. Milimetrik hatalar dahi nokta atışı işler yapmamızı engelleyebiliyor. Bu sorunların yaşanmaması için projede son teknolojili makineler ve gelişmiş sistemler ile yer alıyoruz.

Bu projede yer alan ekip sayınız ve kullandığınız iş makineleri nelerdir?

Bu projede toprak işlerini ve sanat yapılarını belirli firmalara taşere ettik. Ancak Nurol-Özaltın-Makyol-Astaldi-Göçay İnşaat Konsorsiyumu, alt yüklenici olarak da projede faaliyet göstermektedir. Bu kapsamda kadromuzda yaklaşık 250 personel bulunmaktadır ancak taşeronlar ile sayımız 1.000 kişinin üzerine çıkıyor.
İş makinesi parkımızda ise 170 adet kamyon, 42 adet ekskavatör, 12 adet silindir, 11 adet dozer, 20 adet beton mikseri, 13 adet loder, 15 adet mobil vinç, 10 adet greyder, 7 adet arazöz, 6 adet tane kaya delici, 1 adet kazıcı yükleyici ve 4 adet beton pompası bulunuyor. 2 adet CAT marka joystickli 140M greyderimizde ise Sitech Eurasia’nın Trimble marka makine kontrol sistemi yer almaktadır. Sistemlerden biri GPS ile çalışan 3D GNSS, diğeri ise çok yönlü kullanıma sahip ve son derece hassas TotalStation oldu.

“Yalnızca operatör ve greyder var, hataya ise yer yok”

 Sistem nasıl işliyor?

Öncelikle topoğrafımız projeyi çizip cihazın bilgisayarda kurulu olan programına yüklüyor. Bu program, projeyi cihazın anlayacağı kodlara dönüştürüyor ve sisteme aktarıyor. Bundan sonrası ise operatörümüze kalıyor. Eğer hammadde kabaysa, arazi sertleşmişse ve 15 cm malzeme varsa öncelikle manuel olarak burayı temizliyor. Daha sonrasında kontrol sistemi devreye girerek makineye yüklenen kodlara göre otomatik bıçak ayarlamasını yapıyor; operatöre ise sadece yöne ve hıza karar veriyor.

3D GNSS sistemi ile TotalStation arasındaki farklar nelerdir?

3D GNSS sistemi ile +/- 3 olan hata payımızı karşılayabiliyoruz. Ancak bu sistemde yatay hassasiyet, düşey hassasiyetin iki katı oluyor. Bu nedenle çok hassas işlerde GPS’in kullanılması tavsiye edilmiyor; kaba hafriyatta, ekskavatör ile yapılan tesviyelerde, yarma-dolgu işlemlerinde kullanılabiliyor. TotalStation ise reglaj gibi hassasiyet gerektiren işlemlerde tercih edilmelidir. TotalStation’un gösterdiği ölçü, greyder bıçağının kotu ile birebir aynı ölçüyü göstermektedir. Saliselik hassasiyeti ve geniş okuma mesafesi sayesinde projeyi sıfır hata payı ile ilerletiyoruz.

TotalStation’un başka bir avantajı, parçalarının makine kontrol işlemleri dışında da kullanılabilmesidir. 360 derece prizmasını kullanarak sahada ölçümleme işlemleri yapılabiliyor ve birkaç kablo ile finişer gibi ekipmanlara monte edilebiliyor. Sistemi tercih etmemizin en önemli nedenlerinden biri, sunduğu ekstra avantajlardır. 3D GNSS yani GPSli sistemlerde bu avantajlara sahip olamıyorsunuz. Üstelik, kış sezonunda reglaj yapılmadığı için kontrol sistemleri kullanılamıyor. Ancak TotalStation işlevli olması ile bu sorunu ortadan kaldırıyor.

Makine kontrol sistemleri size hangi kalemlerde avantaj sağlıyor?

Bize birçok ve en önemli kalemlerde avantaj sağlıyor. İşin zaman ve kalite yönünden daha iyi bir noktaya gelebilmesi adına, makine kontrol sistemleri kullanılmasının çok sağlıklı olduğunu düşünüyorum. Özellikle bu tür büyük ölçekli işlerde hem maliyetleri düşürmek hem kaliteyi artırmak hem de zamandan tasarruf etmek için bu sistemlerin kullanılmasının şarttır. Sitech ile sürprizlere yer yok, kafamız çok rahat; makinenin sıfır hata ile çalışıyor olduğunu bilmek, yapılan işe gözümüz kapalı güvenmemizi sağlıyor.

Sistem öncelikle, işimizin hızını çok fazla artırdı. Kontrol sistemlerini kullanmadan önce operatörlerimiz günlük maksimum 200 metreyi bitirebiliyordu. Şu an ise operatörlerimden aldığım geri dönüşlere göre 300, 500 ya da 800 metreleri görebiliyoruz. Zamandan tasarruf ettirmesi ise yüksek oranda yakıt tasarrufu elde edilmesine ve makinelerin çok daha az yıpranmasını sağlıyor.

“Sitech ile yapılan işlemlere gözümüz kapalı güveniyoruz”

Bir diğer avantajı ise işin kalitesini artırması. Maksimum +/- 3 cm hata payı toleransımızı, 3D GNSS sistemi rahatlıkla karşılıyor. TotalStation ise piyasadaki en kabiliyetli sistem olarak anılıyor. Bir saniyelik hassasiyeti ile kotlarda tam istenilen ölçüleri vermesi, dönüş tablasının manyetik üzerine oturmuş olması, dönüşü çok hızlı yapabilmesi ve aktif prizması ile ortalama 500 metreye uzanan çekme mesafesi ile mükemmel.  Manueldeyken bu seviyeleri yakalayamadığımız durumlar ile çok fazla karşılaşıyorduk ve bu da bize teslimat sorunları olarak geri dönüyordu.

Üçüncü ve bence en önemli avantajı, insan gücünden kâr ettirmesi. Eski usul çalışmalarda, makinenin arkasında etüt ekibi olurdu ve kodları sürekli kontrol ederek operatörü yönlendirmek zorunda kalırdı. Ayrıca, işlerde operatörün kalitesi ön plana çıkardı. Tabii, bir operatör ne kadar iyi olursa olsun mutlaka hatalar oluyordu. Ama artık operatörün yerini alarak başrole geçen bu sistem ile çok daha düzgün yüzeyleri çok daha ekonomik bir şekilde elde edebiliyoruz ve operatör hataları minimuma iniyor. Yeni kontrol sistemimizde ise 5 kişinin yaptığı işi 1 kişi ile, 2-3 makinenin yapacağı işi tek makine ile doğru bir şekilde yapabiliyoruz. Bahsettiğimiz hız ve kalite parametreleri, personel tasarrufundan elde edilen avantajlar ile maksimuma çıkıyor. Kısacası, yalnızca operatör ve greyder var, hataya ise yer yok.

Sitech Eurasia’nın sağladığı desteklerden memnun musunuz? 

Evet, tercih nedenimiz bu memnuniyette saklıdır. En büyük güvencemiz, Sitech Eurasia’nın sunduğu satış sonrası hizmet desteğidir. Telefonla aradığımızda, her türlü desteği sağlıyorlar; müdahale edemedikleri durumda 24 saat içerisinde sahaya inerek problemi çözüme kavuşturuyorlar. Sitech Eurasia desteği ile içimiz son derece rahat.

“Trimble’ı tercih etmemizin nedeni Sitech’in servis desteğidir”

Şu an yalnızca greyderlerinizde kullanıyorsunuz, başka makinelerde de denemeyi düşünüyor musunuz?

Kesinlikle. Bir projenin bu sistemler ile çok daha sağlıklı tamamlanacağını düşünüyorum. Operatörlerin kalitesi konusunda bir riskiniz kalmıyor, proje hızı maksimuma çıkıyor ve Trimble ürünleri hassasiyet konusunda rakiplerine fark atıyor. Teknoloji gelişiyor ve sağladığı avantajlar katlanarak büyüyor; yakın gelecekte greyderin içerisinde operatörleri de göremeyeceğiz.

Greyder Operatörü Ali Osman Bektaş:

"40 yıl tecrübeye sahip greyder operatörüyüm ve şu anda Göçay İnşaat firmasında CAT 140 M greyderi kullanmaktayım. Makine kontrol sistemlerini ise 4 senedir kullanmaktayım ve öğrenmesi yalnızca bir haftamı aldı. Kontrol sistemi ile yalnızca o gün çalışacağım kısımları sahada incelemem yetiyor. Daha sonrasında gelen yayın ile sıfırlama işlemine başlıyorum.

Bu sistemde en çok sevdiğim şey, değişiklik gösteren eğimlerdeki çatıyı bulmayı kolaylaştırmasıdır. Eskiden kullandığımız kazık çakma, yazı yazma gibi yöntemler çatı sapmalarına ve kot uyuşmazlıklarına yol açıyordu. Ancak şimdi, her şeyi görebiliyoruz ve operatörlüğün en zor kısmı en kolay işe dönüşüyor. Yol genişliği, çatı yeri, sağ kanal yeri gibi birçok ayrıntıyı göstermesi ile gönlümü kazandı. Bu sistemleri kullanmadığımda kendimi yolda gitmeye çalışan görme engelli biri gibi hissediyorum. Kısacası, işler daha basit, daha hassas ve kesinlikle daha konforlu"

Greyder Operatörü Şemsettin Yılmaz:

"42 yıldır greyder operatörlüğü yapıyorum ve şu anda Göçay İnşaat firmasında CAT 140 M greyderi kullanmaktayım. Eski ip altı veya kara düzen çalıştığımız durumlarda çok zorlanıyorduk ve günde en fazla 200-300 metre yapabiliyorduk. Şu an TotalStation ile bir günde 800 metreyi rahatlıkla bitirebiliyorum. Sitech sistemleri olmasa projemiz bu kadar hızlı ilerleyemezdi. Eğer malzeme çok kalınsa ya da fazlaysa kabasını almak için müdahalede bulunuyorum. Kalanı, makine hallediyor.

Eski sistemde 5 kişi çalışırken, Sitech sayesinde artık sisteme bakan bir kişi ve bir operatör yeterli oluyor. Hassasiyetinden çok memnunum, istediğim milimetrik ölçüleri elde edebiliyorum. TotalStation’ı GPS’ten çok daha sağlıklı ve hassas buluyorum. İyi operatör, iyi bir makine kontrol sistemi ile bir araya gelince iş bitiyor."