Forum Makina

Limak-Cengiz-Kolin konsorsiyumuyla A’dan Z’ye Türk müteahhitler tarafından yapılan Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali projesi, Artvin’in 70 kilometre güneybatısında Çoruh Nehri üzerinde yer alıyor. Yapımına 2013 yılında başlanan proje, tamamlandığında çift eğrilikli beton kemer kategorisinde 270 metre temelden yüksekliğiyle Çin’deki Xiowan (292 metre) ve Gürcistan’daki Inguri (272 metre) barajlarından sonra dünyanın en yüksek 3’üncü barajı olacak. Yapım ihalesini üstlenen iş ortaklarından Limak İnşaat, yaklaşık 250 makine, ekipman ve aracın faaliyet gösterdiği barajın tünel çalışmalarında Hidromek kazıcı yükleyici ve ekskavatörlerini kullanıyor.

Çalışmaları yerinde inceleme şansı bulduğumuz barajın toplam depolama hacminin yaklaşık 2,2 milyar metreküp olacağı belirtiliyor. Gövdesinde ise yaklaşık 2,9 milyon metreküp beton kullanılacak. Kurulu gücü 540 megavat olan santralle yılda 1,818 milyar kilovat/saat hidroelektrik enerji üretilecek. 5 senede kendisini amorti edeceği ifade edilen baraj çerçevesinde 86 kilometre yol inşa edilecek, 750 bin kişinin elektrik enerjisi ihtiyacı karşılanacak. Projenin tamamlanmasıyla birlikte milli bütçeye yıllık yaklaşık 400 milyon TL katkı sağlanacağı bildiriliyor. Türkiye’de beton kemer kategorisinde Yusufeli dışında Karakaya, Oymapınar, Deriner, Ermenek ve Berke Barajı bulunuyor.

20 kilometreye yakın tünel açıldı

Yaklaşık 36 yıldır Limak İnşaat bünyesinde görev yapan Limak İnşaat Genel Müdürü Mustafa Baştürk, projenin 2019 Mayıs ayında biteceğini öngördüklerini söyledi. Servis yolları dâhil her uygulamada tünel sistemini kullandıklarını ifade eden Baştürk, “Bütün yapılar yeraltında, sadece beton gövde yer üstünde bulunuyor. Baraj kapsamında toplamda yaklaşık 20 kilometrelik eğimli tünel açtık. Bunların hepsi içeride hizmet sağlamak için yapıldı. Tünelsiz geçilmesi gereken bölgeleri dahi tünelle geçmek zorunda kaldık. Bunun için delme patlatma yöntemi kullanıldı. Çünkü her tünel, değişik geometrilere sahip olduğu için TBM kullanmak mümkün değil. Ayrıca santral de yeraltı santrali ve büyük bir santral olacak. Kret ve santrale ulaşabilmek için mevcut tüneller kullanılacak. Proje kapsamında yaklaşık 6-7 milyon metreküplük bir kazı gerçekleştirdik.” dedi.

Proje öncesinde dünyadaki bütün kemer beton barajları incelendi

Barajın kemer beton kategorisinde yapılma sebeplerini açıklayan Mustafa Baştürk, şöyle devam etti: “Diğer kategorilerde bu yükseklikte baraj yapmanız zor. Beton ağırlıklı barajlarda da beton tüketimi fazla oluyor. Dolayısıyla yükseklik ve daha az beton kullanımından dolayı beton kemer tipi seçildi. Bu konuda dünyada ne kadar kemer beton baraj varsa hepsini inceledik, üzerinde çalışmalar yaptık. Böylesine yüksek bir baraj, fazla bir debisi olmamasına rağmen enerji verimliliğini de artırıyor.”

Projenin ankraj aşamasında da özel uygulamalar gerçekleştirildi. Volkanik tip kayaç yapısına sahip bölgede eklemlerin birbirinden kaymasını önlemek için 58 metrelik 15 santimetre çapında ön gerilmeli ankrajlar yapıldı. Limak İnşaat, zaman ve maddi açıdan avantaj sağlamak için bu ankrajları yeni teknikler vasıtasıyla gerçekleştirdi.

“Hidromek’i tercih etmemizdeki en büyük etken satış sonrası hizmetlerin kalitesi”

Projede 5 adet HMK 220 LC, 2 adet HMK 370 LC HD paletli ekskavatör ve 1 adet HMK 102 S kazıcı yükleyici faaliyet gösteriyor. Kullanılan makine ve ekipmanlar hakkında bilgi veren Genel Müdür Baştürk, sözlerine şu şekilde devam etti: “Parkımızda her çeşit makine mevcut. Ekskavatörler, yükleyiciler, deliciler, vinçler, beton santralleri, kırıcılar hepsi farklı tiplerde. Örneğin delici kullanırken delik çapları sürekli değiştiği için makinenin tipini de değiştirmek zorunda kalıyoruz. Tünellerde ağırlıklı olarak Hidromek ekskavatörlerini kullanıyoruz. Bomu dönen hareketli tünel tipi ekskavatörde de Hidromek’i tercih ettik. Tercih etmemizdeki en büyük etken satış sonrası hizmetlerinin kalitesidir. Çünkü genelde makinelerin motoru, şanzımanı, yürüyüş takımları benzer özelliklere sahip. Burada en önemli konu servis desteği ve arıza oranlarının düşük olmasıdır.”

“Tüneller, ekskavatörlerin çalıştığı en zorlu alanlardan biri”

Baraj tipi uygulamalarda, özellikle sert kayaca sahip zeminlerde dayanıklı makine kullanılması gerektiğine vurgu yapan Mustafa Baştürk, Hidromek ekskavatörlerinin sürekli olarak kırıcı ataşmanıyla çalıştığını kaydetti. Baştürk, “Bir ekskavatörün en zorlandığı alanlardan biri tüneldir. Çünkü makine sürekli olarak tarama yapıyor. Kırıcı ise ekskavatörü en çok yoran ataşmandır. Hidromek ile 2 yıldır çalışıyoruz ve sağlanan destekten çok memnunuz. En ufak sorunları bile hızlıca çözeceklerinden eminiz. Piyasadan da Hidromek ile ilgili olumlu dönüşler aldık. Bundan sonraki projelerimizde de Hidromek’i tercih edeceğiz. TANAP projesinde HMK 490 LC HD’ye ihtiyacımız olabilir.” ifadelerini kullandı.

“Yerli üreticiyle çalışmanın avantajlarını yaşıyoruz”

Hidromek’i uzun zamandan beri takip ettiklerinin altını çizen Limak İnşaat İcra Kurulu Üyesi Limak Makina Tedarik ve İkmal Direktörü Murtaza Burgaz, Hidromek’in üretim tesislerinin kalitesinden bahsederek “Hidromek’i 1980 yıllarındaki atölyesinden beri takip ediyorum. Hasan Bozkurt Bey’i de o günlerden beri tanıyorum. Üretim tesislerini ziyaret ettiğimizde yurt dışındaki birçok tesisten çok daha kaliteli üretim yaptıklarına şahit olduk. Mükemmele ulaşmak için Ar-Ge çalışmalarına çok önem veriyorlar. Örneğin bomların yaşlanmasını takip ettikleri bir sistem kurmuşlar. Bir bomu hidrolik sistemlerle yorarak ne kadar çevrimden sonra bomda yorulma başladığını tespit edip çeşitli iyileştirmelerde bulunuyorlar. Maddiyat odaklı olmaktan ziyade müşteri odaklı olmaları yönünde bir şirket yaklaşımları var. Tüm bunları gördükten sonra Hidromek ürünlerini tercih etmeye başladık ve gayet memnunuz. Özellikle tünel makineleri özel üretim olduklarından dolayı diğer firmalar pahalı teklif verebiliyor. Hidromek’in tünel makinesini ilk tercih eden firmalardan biriyiz. Makine, yüksek performans gösterince devamı da geldi. Hızlı çözüm üretmeleri anlamında yerli üreticiyle çalışmanın avantajlarını yaşıyoruz. Hidromek, ülkemiz için büyük bir kazanç. Ayrıca ikinci el değeri de yüksek seviyelerde olan bir marka.” dedi.

Görsel Canlandırma

Son olarak makine kiralama eğilimi konusunda açıklamalar yapan Burgaz, sözlerini şöyle tamamladı: “Makine uzun süre kullanılacaksa ve ömrünü o projede tamamlayacaksa satın alma yoluna gidilmeli. Burada firmaların sunduğu avantajlar da önemli. Buy back modelinde makinenin ikinci elde de satılabilir durumda olması gerekli.”

Röportaj, Forum Makina Şubat 2016 sayısında yayınlanmıştır...

Haber ile ilgili videoyu https://www.youtube.com/watch?v=Rx5N2iTrNtQ bağlantısından izleyebilirsiniz...